Orijinalini görmek için tıklayınız : Windows'un 7 günahı
Windows'un 7 günahı
Özgür Yazılım Vakfı (FSF) Microsoft ve ücretli yazılıma karşı kamu duyarlılığını artırma kampanyası başlattı
http://haber.sol.org.tr/sites/default/files/imagecache/makale_genel/images/windows-cope.jpg
Kampanyada kullanılan afişlerden biri
Özgür Yazılım Vakfı (FSF) Microsoft ve ücretli yazılıma karşı kamu duyarlılığını artırma kampanyası başlattı
Merkezi ABD (http://haber.sol.org.tr/haberleri/abd)'de bulunan FSF, 26 Ağustos itibariyle, http://windows7sins.org (http://windows7sins.org/) adresinden ulaşılabilecek yeni bir site ile Microsoft ve ücretli yazılıma karşı yeni bir kampanya (http://haber.sol.org.tr/haberleri/kampanya) başlattı. Microsoft Windows 7'nin önümüzdeki günlerde beklenen piyasaya sürümü öncesi, Boston kentinde bir de protesto (http://haber.sol.org.tr/haberleri/protesto) gösterisi düzenlenecek.
Kampanya, genelde özgür olmayan telif (http://haber.sol.org.tr/haberleri/telif) haklı yazılımların özelde ise Microsoft ürünlerini kullanmanın, bilgisayar (http://haber.sol.org.tr/haberleri/bilgisayar) kullanıcılarına zarar (http://haber.sol.org.tr/haberleri/zarar) verdiği yedi temel konuya dikkat çekmeyi amaçlıyor. Bu yedi konu; gizliliğin ihlali, eğitimi yozlaştırma, kullanıcıları kendine mecbur kılma, standartları suiistimal etme, tekelci davranışı körükleme, dijital kısıtlama yönetiminin artması ve kullanıcı güvenliğinin tehdit edilmesi olarak tanımlanıyor.
Web (http://haber.sol.org.tr/haberleri/web) sitesinde yayınlanan ve daha öncesinde ABD'nin en yüksek ciroya sahip 500 firmasının yöneticilerine gönderilen bir mektup ile Windows 7 kullanıcılarına "kişisel gizlilik, özgürlük ve güvenlikten" yoksun kalacakları bildirildi. Çözüm olarak GNU (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gnu)/Linux işletim sistemi ve OpenOffice.org gibi ücretsiz yazılımlar önerildi.
FSF Yönetim Kurulu üyesi Peter Brown, yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Özgür yazılım özgürlükler (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgurlukler) ile alakalıdır, yazılım fiyatları ile değil. Bilgisayarlara ve yazılımlara artan bağımlılığımız, toplumun ücretli yazılıma olan saplantısını tekrar gözden geçirmesini gerektirmektedir. Bu yazılımlar insanların eylemleri üzerinde casusluk (http://haber.sol.org.tr/haberleri/casusluk) yaparken aynı zamanda da kendi bilgisayarlarının kullanımı konusunda da onları sınırlandırıyor. Şu anda kişisel veya iş amaçlı kullanımda söz konusu olabilecek her konu için geliştirilmiş bir özgür yazılım bulunmaktadır ve bu yazılımların en büyük özelliği de sizin özgürlüğünüze saygı göstermeleridir."
FSF, konu ile ilgilenen kişilerden, Windows 7 kullanma kararı alan tanıdıkları kurum yöneticilerine de mektubu ulaştırmalarını istedi. Brown "Birçok insan, ilişkide oldukları birçok firma ve bu firmaların kendi özgürlükleri aleyhine çalışan bir yazılım endüstrisine olan destekleri sonucu yılmış durumda. Ücretli yazılım kullanan hükümet (http://haber.sol.org.tr/haberleri/hukumet) temsilcileri, sivil toplum (http://haber.sol.org.tr/haberleri/sivil-toplum) kuruluşları, üniversiteler (http://haber.sol.org.tr/haberleri/universiteler) ve okullar (http://haber.sol.org.tr/haberleri/okullar), genellikle umursamazlık ve yanlış değerlendirmeden kaynaklanan kötü bir kamu politikası uyguluyorlar. Yazılım kullanımı konusuna karar verme yetkisine sahip kişileri, sorumlusu oldukları kurumu özgür yazılıma geçirerek, topluma olumlu anlamda katkı vermeye ikna (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ikna) etmeye çalışıyoruz" dedi.
FSF kampanyalar sorumlusu Matt Lee konuyla ilgili açıklamaya şunları ekledi: "Açtığımız windows7sins.org sitesi ile iş ve kişisel amaçlı bilgisayar kullanıcılarını, Microsoft, Apple ve Adobe gibi ücretli yazılım üreten firmaların artan tehditlerine karşı bilinçlendirmeyi amaçlıyoruz. Microsoft'un güncelleştirilmiş işletim sisteminin piyasaya sürümü, iş yerleri için özgür yazılıma geçmek, teliflerle yasaklanmış yazılım kullanmanın çıkmaz bir sokak olduğunu anlamak ve kendi çıkarları ile uyumsuzluğunu fark etmek için bir fırsata dönüştürülebilir."
Özgür Yazılım Vakfı hakkında
1985 yılında kurulan Özgür Yazılım (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim) Vakfı (FSF) bilgisayar kullanıcılarının yazılımları kullanma, kopyalama, özelleştirme, dağıtma ve yazılımların üzerlerinde çalışma hakkını savunma (http://haber.sol.org.tr/haberleri/savunma) amaçlı kuruldu. FSF özgür yazılımın (özel olarak GNU işletim sisteminin ve GNU/Linux türevlerinin) ve özgür yazılım için özgür dökümantasyonların kullanımını ve geliştirilmesini teşvik etmektedir. FSF aynı zamanda yazılım kullanımında özgürlüğün, ahlaki ve siyasi önemininin geniş kitleler tarafından kavranmasını hedeflemektedir. Vakfın fsf (http://haber.sol.org.tr/haberleri/fsf).org ve gnu.org adreslerinde bulunan web siteleri aynı zamanda GNU/Linux için önemli birer bilgi kaynağı olma özelliği de taşıyor.
Özgür yazılım ve açık kaynak hakkında
Özgür yazılım hareketinin amacı bilgisayar kullanıcıları için özgürlük sağlamaktır. Bazı kişiler ve özellikle de şirketler ise, "açık kaynak" olarak bilinen ve daha çok yazılımı daha güvenilir ve güçlü yapmayı amaçlayan pratik amaçlara odaklanan daha farklı bir bakış açısını savunuyorlar. Bu yaklaşım, modellerin geliştirilmesine odaklanıp, özgürlük ve ahlak tartışmalarını göz ardı ediyor. Bu iki yorum derinlemesine irdelendiklerinde, ilkesel olarak farklı bakış açılarını temsil ediyorlar.
Standartlar
http://haber.sol.org.tr/sites/default/files/imagecache/makale_genel/images/microsoft_seytan.jpg
Microsoft tekel olmasının avantajlarını kullanarak mevcut yazılım ve içerik paylaşım standartlarını kendi egemenliğini pekiştirecek şekilde belirlemeye çalışıyor.
Farklı bilgisayar (http://haber.sol.org.tr/haberleri/bilgisayar) sistemleri ve programlarını kullanan kullanıcıların içerik ve bilgiyi paylaşmaları ancak belirli standartların oluşması ile mümkün. İnternette yer alan bir sayfanın tarayıcısı ya da işletim sistemi ne olursa olsun her kullanıcı tarafından aynı şekilde görülmesi, hazırlanan bir dokümanın farklı programlar ile açılabilmesi ancak belli standartların oluşturulması ve daha önemlisi desteklenmesi ile mümkün.
Microsoft’un 7 günahı (http://haber.sol.org.tr/bilim-teknoloji/windowsun-7-gunahi-haberi-17391) arasında pazarda tekel (http://haber.sol.org.tr/haberleri/tekel) olmasının avantajı ile sürekli olarak mevcut standartları bozma ve kendi standartlarını oluşturmaya çalıştığı biliniyor.
OOXML başımıza neler açacak?
Microsoft’un standartları kendi arzuları doğrultusunda belirleme çabalarının en son örneğini belgeler, tablolar gibi ofis dokümanlarının programlar tarafından nasıl okunup yazılacağını belirleyen ofis dosya standartı konusunda yaptıkları oluşturuyor. Microsoft, OOXML adını verdiği bu standartın uluslar arası bir standart olması yönünde lobi (http://haber.sol.org.tr/haberleri/lobi) çalışmaları ile kişi ve kurumları kendisine bağımlı hale getirmeye çalışıyor.
Microsoft Ofis adıyla bilinen program topluluğunu yaygınlaştırmayı ve çoğu durumda devletler nezdinde standart haline getirmeyi çalıştıran OOXML, özgür yazılımcılar tarafından 6,000 sayfalık bir çöplük olarak tanımlanıyor. OOXML spesifikasyonu içerisinde aynı zamanda birçok patentli bölüm bulunuyor, bu özelliği bu standarta uymaya çalışsanız bile sürekli olarak mahkeme (http://haber.sol.org.tr/haberleri/mahkeme) ve dava (http://haber.sol.org.tr/haberleri/dava) süreçlerinden geçeceğiniz olarak yorumlanıyor.
Bu web sayfasını niye bozuk görüyorum?
İnternet (http://haber.sol.org.tr/haberleri/internet) kullanıcılarının çoğunlukla karşılaştıkları bozuk görünen web sayfalarının arkasında da Microsoft bulunuyor. İnternet sayfalarını geliştirenler, bu sayfaları göstermeye yarayan tarayıcı programlarının hepsinde aynı ekran görüntüsüne sahip olmak için w3.org tarafından belirlenen internet standartlarına uymaya çalışıyorlar. Microsoft ise bu standartlara uymayarak, çoğu durumda sadece Internet Explorer (IE) ile doğru görüntülen web sayflarını yaygınlaştırmaya çalışıyor.
İnternet üzerinde yer alan milyonlarca sayfa, tekel durumundaki IE’ye göre yapıldığı için aslında tek suçları standartları desteklemek olan Firefox (http://mozilla-europe.org/tr/)gibi diğer tarayıcılarda düzgün görünmüyor. Bu durum hem site geliştiricileri için farklı tarayıcıları desteklemek gibi bir zorluk oluşturuyor hem de internet kullanıcılarının içeriğe bozuk ulaşmalarına yol açıyor.
Bilgisayar kullanıcılarının yazılımları kullanma, kopyalama, özelleştirme (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozellestirme), dağıtma ve yazılımların üzerlerinde çalışma hakkını savunma (http://haber.sol.org.tr/haberleri/savunma) amaçlı kurulan Özgür Yazılım Vakfı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim-vakfi) (FSF (http://haber.sol.org.tr/haberleri/fsf)), başlattığı Windows'un 7 Günahı kampanyasıyla Microsoft ve telif (http://haber.sol.org.tr/haberleri/telif) haklı yazılım hakkında duyarlılığı arttırmayı hedefliyor. http://windows7sins.org adresinde başlatılan kampanya, Microsoft'un eğitimden standart belirlemeye, tekel oluşturmadan güvenliğe yedi başlıkta işlediği suçları, yürüttüğü lobi faaliyetlerini aydınlatıyor.
Başlattığımız yedi günlük (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gunluk) bir yazı dizisiyle Microsoft'un bu başlıklarda neler yaptığını Türkiye (http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkiye) ve dünya özelinde sizlerle paylaşıyor olacağız.
Güvenlik
http://haber.sol.org.tr/sites/default/files/imagecache/makale_genel/images/bilgisayar-guvenlik.jpg
Microsoft’un ürettiği Windows işletim sistemi, Ofis programları gibi yazılımların son kullanıcıyı en çok kaygılandıran özellikleri sürekli olarak güvenlik açığı çıkartmaları.
Microsoft (http://haber.sol.org.tr/haberleri/microsoft) işletim sistemleri hem yanlış tasarımlarından hem de uygulanan yazılım yönteminden kaynaklı olarak kullanıcıları sürekli olarak yeni tehditlere maruz bırakıyor.
Yanlış tasarımla güvenlik çıkmaz
Bilgisayarların çalıştırdığı program dosyaları bilgisayar işlemcisinin çalıştırabileceği makina kodu dizilerinden oluşur. Programların tam olarak nasıl çalıştığının anlaşılabilmesi için makina kodu yetersiz kalır, kaynak kodlarının incelenebilmesi gerekir.
Microsoft firmasının ürettiği windows (http://haber.sol.org.tr/haberleri/windows) işletim sistemi kullanıcılarına bu olanağı sunmaz. Kullanıcıların nasıl çalıştıklarını bilmedikleri ve müdahale (http://haber.sol.org.tr/haberleri/mudahale) edemedikleri bu sistemde tek yapabildikleri Microsoft’a güvenmektir.
Bilgisayar güvenliği (http://haber.sol.org.tr/haberleri/bilgisayar-guvenligi) konusunda belki en önemli örnek 2005 yılında ortaya çıkan, windows işletim sistemlerinde 1990'dan beri varolan bir güvenlik açığıdır. Problem windows'un grafik dosya formatı olan WMF'te idi ve kötü niyetli kişilerin yazdığı programların kullanıcı bilgisayarlarında çalıştırılabilmesini sağlıyordu.
WMF uzantılı dosyaların görüntülendiği ve güvenlik açığının oluştuğu durumlar;
- İnternet (http://haber.sol.org.tr/haberleri/internet-0) explorer ile web (http://haber.sol.org.tr/haberleri/web) sayfaları görüntülenirken
- Windows Explorer ile masaüstünde önizleme yapılırken
- Microsoft Outlook veya Outlook express gibi e-posta okuma yazılımları ile e-posta önizlemesi yapılırken
Her program herşeyi yapabiliyor
Windows'un güvenlik sorunlarının önemli bir nedeni uygulamaların genellikle yönetici hesabıyla çalıştırılması. Yönetici hesabıyla çalışan uygulamalar bilgisayar üzerinde her şeyi yapma yetkisine sahiptir; bu, kötü amaçlı yazılımların çok işine yarar.
Bunların başında virüsler gelmektedir. Virüsler bulaştıkları sistemlerdeki bilgileri silebildiği, farklı şekillerde paylaşıma imkan tanıdıkları için sürekli bir tehdit kaynağıdır. Kendileri de birer program olan virüsler, yetkileri olmadığı için Gnu (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gnu)/Linux (http://haber.sol.org.tr/haberleri/linux), UNIX gibi işletim sistemlerine bulaşsa dahi hiç bir işe yaramazken, Windows işletim sistemi ayrıca bir sektör olan anti-virüs yazılımları olmadan düşünülemez.
Bir başka örnek ise makro virüsler. Normalde zararsız olması gereken "dökümanlar", Microsoft'un word ve excel programları ile hazırlandıklarında içerilerinde makro programlar olarak virüsleri barındırabiliyorlar.
Devlet kurumları
Windows işletim sisteminin içerdiği riskler, kullananlar devlet kurumu olduğunda çok kritik duruma gelir. Bu nedenle geçtiğimiz yıllarda başta Küba (http://haber.sol.org.tr/haberleri/kuba), Venezüella olmak üzere Almanya (http://haber.sol.org.tr/haberleri/almanya), Japonya (http://haber.sol.org.tr/haberleri/japonya), Fransa (http://haber.sol.org.tr/haberleri/fransa) ve hatta ABD (http://haber.sol.org.tr/haberleri/abd) gibi pek çok ülkede devlet kurumları GNU/Linux işletim sistemini tercih ettiler. Microsoft için pazar kaybı anlamına gelen bu gelişme nedeniyle Microsoft inceleyebilmeleri için bazı devletlere kaynak kodunu açtı. Ancak çok sınırlı sayıda uzmanın milyonlarca satırlık kodlar üzerinde yapacakları incelemenin güvenlik açıklarının bulunması konusunda yeterli olacağı düşünülmüyor.
Windows işletim sistemi üzerinde yalnızca Microsoft firmasının yazılımları çalışmamakta, telif (http://haber.sol.org.tr/haberleri/telif) haklı, kaynak kodu açık olmayan yazılımlar çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Microsoft firması tüm kodlarını herkese açsa bile oluşturduğu bu model nedeniyle windows kullanıcıları hala güvenlik açısından risk altında olacaklardır.
Özgür yazılım seçeneği
Özgür yazılımların kaynak kodu incelenebilir. Her ülkeden, her alanda çalışan çok sayıda uzmanın birbirlerinin kodlarını inceleyerek ortaya çıkarttıkları özgür yazılımlar güvenilirdir.
Özgür yazılım platformları, yalnızca özgür yazılım çalıştıracak şekilde ayarlanabilirler. Bu da onun tümüyle incelenebilir dolayısıyla güvenilir bir platform olmasını sağlar.
Özgür yazılım sistemleri iyi tasarlanmıştır, windows'ta olan yönetici hesabı kullanımı gibi temel hatalar içermezlar. Özgür yazılımda yönetici hesabı kullanımı hem teknik hem de sosyal bir problem olarak ele alınır. Eğer bir yazılım, yönetici hesabıyla bir şeyler yapacaksa bunun için iyi bir nedeni olmalıdır, diğer taraftan kullanıcıların bir yazılımı kullanmak için güvenliklerini riske atmaları gerekmez.
Bilgisayar kullanıcılarının yazılımları kullanma, kopyalama, özelleştirme (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozellestirme), dağıtma ve yazılımların üzerlerinde çalışma hakkını savunma (http://haber.sol.org.tr/haberleri/savunma) amaçlı kurulan Özgür Yazılım Vakfı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim-vakfi) (FSF (http://haber.sol.org.tr/haberleri/fsf)), başlattığı Windows'un 7 Günahı kampanyasıyla Microsoft ve telif haklı yazılım hakkında duyarlılığı arttırmayı hedefliyor. http://windows7sins.org adresinde başlatılan kampanya, Microsoft'un eğitimden standart belirlemeye, tekel (http://haber.sol.org.tr/haberleri/tekel) oluşturmadan güvenliğe yedi başlıkta işlediği suçları, yürüttüğü lobi (http://haber.sol.org.tr/haberleri/lobi) faaliyetlerini aydınlatıyor.
Başlattığımız yedi günlük (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gunluk) bir yazı dizisiyle Microsoft'un bu başlıklarda neler yaptığını Türkiye (http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkiye) ve dünya özelinde sizlerle paylaşıyor olacağız.
Tekel
http://haber.sol.org.tr/sites/default/files/imagecache/makale_genel/images/microsoft-monopoly.jpg
Microsoft basit bir yazılım firması değil, bir tekel. Her tekel gibi gelişmenin önündeki en büyük engel ve aslında bütün "günahları"nın altında yatan ana sebep bu.
Microsoft (http://haber.sol.org.tr/haberleri/microsoft), tekel (http://haber.sol.org.tr/haberleri/tekel) olmasının avantajlarını kullanarak yazılım ve donanım alanında tam bir egemenlik (http://haber.sol.org.tr/haberleri/egemenlik) kurmuş durumda. Programcılar Windows (http://haber.sol.org.tr/haberleri/windows) işletim sisteminin standartlarına uygun yazılımlar üretiyor, donanım firmaları ise atacakları adımları her durumda Microsoft'a göre belirliyor.
Microsoft’un günahları, sınırları ve yetersizlikleri belli çevrelerce iyice kavranmış durumda olsa da, bilgisayarı önceden Windows kurulmuş olarak alan ve Microsoft’a muhtaç olmadıklarını bilmeyenler hala büyük bir çoğunluğu oluşturuyor. Bu bilgisizliği yaratan ve bundan yararlanan Microsoft, Windows Vista (http://haber.sol.org.tr/haberleri/vista) ile pek çok bilgisayar kullanıcısını bu yeni işletim sistemini kullanabilmek için bilgisayarlarını değiştirmek zorunda bıraktı. Son gelen haberlere göre Amazon.co.uk’de, GNU (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gnu)/Linux (http://haber.sol.org.tr/haberleri/linux) destekli bilgisayarların geri iadesini çabuk ve kolay bir şekilde halletmek mümkün!
Daha da kötüsü bilgisayar üreticileri hala bilgisayar alırken, Windows’suz bir bilgisayar alabilme olanağınız olduğunu söylemiyorlar. Önceden Windows vergisinden kurtulmanız kendi makinanızı kendinizin kurmasıyla mümkünken Windows buna da el attı. NewEgg gibi siteler en karlı kampanyalarını Windows’un OEM (Original Equipment Manufacturer – Orjinal Ekipman Üreticisi) kopyalarının satımı üzerinden yapıyorlar. İnsanlar Windows’suz bilgisayarlar sormalarına rağmen, Microsoft bilgisyarlarını Windows yüklenmemiş olarak sunan satıcılardan zorla rapor (http://haber.sol.org.tr/haberleri/rapor) istiyor.
Geçtiğimiz aylarda Microsoft’la hükümet (http://haber.sol.org.tr/haberleri/hukumet) sözleşmesi imzalayarak 14 milyon İsviçre (http://haber.sol.org.tr/haberleri/isvicre) frangı karşılığı lojistik bürosunda Windows bilgisayarların kulanımı ile bakım ve destek anlaşması yapan İsviçre hükümeti, bunun ülkedeki Microsoft tekelini arttıracak olması nedeniyle GNU/Linux dağıtıcıları tarafından dava (http://haber.sol.org.tr/haberleri/dava) edildi.
Avrupa (http://haber.sol.org.tr/haberleri/avrupa) hükümetlerinin sözde özgür yazılım (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim) taraftarı söylemlerine karşın Microsoft’un yeterli bir alternatifi olmaması bahanesiyle davranmaları büyük tepki topluyor. Gerçekte Microsoft’a daha bile iyi alternatif oluşturan birden fazla özgür yazılım seçeneğinin kullanımıyla yılda 600 milyon pound tasarruf edilebileceği yine geçtiğimiz yıl içerisinde İngiltere (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ingiltere) tarafından beyan edilmişti.
Microsoft birçok örnekte tekel konumunu sürdürebilmek için lobi (http://haber.sol.org.tr/haberleri/lobi) faaliyetlerine giriyor, küçük ve yaratıcı çoğu firmayı ve teknolojilerini yutarak işlevsiz hale getiriyor, donanım alanını kendine bağımlı tutarak bu alandaki gelişmenin tek yönlü ilerlemesine yol açıyor. Microsoft'un bu yüzden en büyük günahı kapitalist ekonomide bir tekel olmasından kaynaklanıyor.
Bilgisayar kullanıcılarının yazılımları kullanma, kopyalama, özelleştirme (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozellestirme), dağıtma ve yazılımların üzerlerinde çalışma hakkını savunma (http://haber.sol.org.tr/haberleri/savunma) amaçlı kurulan Özgür Yazılım Vakfı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim-vakfi) (FSF (http://haber.sol.org.tr/haberleri/fsf)), başlattığı Windows'un 7 Günahı kampanyasıyla Microsoft ve telif (http://haber.sol.org.tr/haberleri/telif) haklı yazılım hakkında duyarlılığı arttırmayı hedefliyor. http://windows7sins.org adresinde başlatılan kampanya, Microsoft'un eğitimden standart belirlemeye, tekel oluşturmadan güvenliğe yedi başlıkta işlediği suçları, yürüttüğü lobi faaliyetlerini aydınlatıyor.
Başlattığımız yedi günlük (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gunluk) bir yazı dizisiyle Microsoft'un bu başlıklarda neler yaptığını Türkiye (http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkiye) ve dünya özelinde sizlerle paylaşıyor olacağız.
DRM
http://haber.sol.org.tr/sites/default/files/imagecache/makale_genel/images/windows-7-drm.jpg
Microsoft, DRM teknolojisi ile kullanıcılara sanal hapishaneler hazırlıyor
Son zamanlarda özellikle internetin yaygınlaşması ile Windows ve MacOS gibi telif (http://haber.sol.org.tr/haberleri/telif) haklı işletim sistemlerinde, müzik (http://haber.sol.org.tr/haberleri/muzik) çalarlarda, Bluray ve DVD formatındaki filmlerde, iPhone gibi cep telefonlarında ve oyunlarda kullanılmaya başlanan DRM (http://haber.sol.org.tr/haberleri/drm) teknolojisi kullanıcının kendi bilgisayarındaki verileri kullanma özgürlüğünü ayaklar altına alırken, kullanıcıyı tamamen çok uluslu medya (http://haber.sol.org.tr/haberleri/medya) ve yazılım tekellerinin güdümüne sokuyor.
Dijital medya (film, müzik v.b.) kullanımının kontrol altına alınmasını sağlayan yöntemlere verilen genel ad olan DRM'in açılımı medya ve yazılım tekelleri tarafından Türkçe (http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkce)'de Dijital Haklar Yönetimi anlamına gelen Digital Rights Management olarak veriliyor. Buna karşılık asıl hedefi kullanıcıyı kısıtlama olan bu teknolojinin açılımının Türkçe'de Dijital Kısıtlama Yönetimi anlamına gelen Digital Restriction Management olarak verilmesi özgür yazılım savunucuları tarafından daha uygun bulunuyor. Özgür Yazılım Vakfı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim-vakfi) (FSF) Başkanı Richard Stallman (http://haber.sol.org.tr/haberleri/richard-stallman), DRM hakkında yaptığı bir yorumda "DRM yapılarının ardında yatan ana fikir bu uygulamaları bize dayatanların karlarını arttırmaktır. Bu kişilerin karları milyonlarca kişinin özgürlüğü ile kıyaslandığında önemsizdir. Kar hırsı, şirketlere, geliştirdikleri teknolojiler üzerinde toplumun kullanımını kısıtlama hakkı vermez" tesbitinde bulunuyor.
Bilgisayarınızda DRM bulundurmak, Microsoft ve Medya Tekellerine, bilgisayarınızda hangi programı çalıştırıp, çalıştıramayacağınıza karar (http://haber.sol.org.tr/haberleri/karar) verme, belli bir anda bilgisayarınızın ve yazılımınızın herhangi bir özelliğini kullanıp kullanamayacağınızı belirleme, sizi istemediğiniz halde yeni programlar yüklemek (ve tabi ücretini ödemek) zorunda bırakma ve son olarak da belli programlara hatta kendi özel verilerinize bile ulaşımınızı engelleme olanağı sağlıyor.
Dünyaca ünlü bir kriptografi ve bilgisayar güvenliği (http://haber.sol.org.tr/haberleri/bilgisayar-guvenligi) uzmanı olan Bruce Schneier, Windows Vista (http://haber.sol.org.tr/haberleri/vista) ve içerisindeki DRM uygulamaları için şunları söylüyor; "Windows Vista aslında kullanıcının hiç istemediği ve ihtiyacı olmayan bazı özellikler barındırıyor. Bu özellikler bilgisayarınızı daha az güvenli ve güvenilir hale getiriyor, daha az kararlı ve daha yavaş yapıyor. Size bazı teknik destek sorunları yaratmanın yanı sıra, sizi hali hazırda elinizde bulunan donanım ve yazılımı güncelleştirmeye zorluyor. Kullanıcı açısından hiç bir faydası ve anlamı olmayan bu özellikler aslında kullanıcının çıkarlarının aksine çalışıyorlar. Bu özellikler medya tekellerinin buyruğuyla Vista'nın içerisine yerleştirilmiş ve sizin karşı çıkmak için hiçbir şey yapamadığınız DRM uygulamalarının ta kendileridir".
Genellikle kullanıcı, bilgisayarının kullanımı esnasında her hangi bir şey yapmaya kalkıştığında aniden bir mesaj ile karşılaşıp işletim sisteminin bunu yapmak için kendisine izin vermediğini buyurduğunu görüyor. İşletim sisteminin böyle bir denetlemeyi etkin halde yapabilmesi için kullanıcıyı devamlı gözetliyor olması gerektiği için, bu mesaj işlemci ve bellek gibi bilgisayarın kaynaklarının sürekli olarak DRM tarafından sömürüldüğü anlamına geliyor. Microsoft'un Windows Vista işletim sistemini piyasaya sürdüğü zaman, müşterilerine daha güçlü donanımlara ihtiyaçları olduğunu söylemesinin en önemli sebebi olan ve kullanıcı aleyhine işlev yapan bu sanal casusluk (http://haber.sol.org.tr/haberleri/casusluk) etkinliği, son kullanıcı tarafından yazılım ücretinin ödenmesinin yanı sıra aynı zamanda da donanım temini ile de finanse edilmiş oluyor. Satın aldığınız bu donanımlar büyük oranda sizin aslen ihtiyacınız olmayan, bilgisiyarınızın sizi gözetlemek ve kısıtlamak için ihtiyacı olan altyapıyı oluşturmak için kullanılıyor.
Microsoft ve benzer düşünce yapısına sahip firmalar tarafından "Güvenilir Bilgisayar Kulanımı" olarak tanımlanan bu kısıtlamalar aslında bilgisayarınızın size güvenmekten vazgeçip, Microsoft'a güvenmeye başlaması demek oluyor. Son olarak düşünüldüğünde, kullandığınız bilgisayarın komutlarını sizden alması gerekirken, yazılım firmalarının bilgisayarınızı ve yaptıklarınızı sürekli gözetlesi ve kısıtlaması özgürlüğünüze büyük bir saldırı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/saldiri) anlamına geliyor.
Medya tekellerinin konuya yaklaşımını en iyi açıklayan örnek belki de 2005 yılının Eylül ayında bir Disney yöneticisi olan Peter Lee'nin The Economist (http://haber.sol.org.tr/haberleri/the-economist) dergisine verdiği mülakatta sarf ettiği bir cümleydi. Lee şunları söylemişti; "Eğer tüketiciler ürünlerde DRM olduğunu bilirlerse, daha da kötüsü DRM'in ne olduğunu ve nasıl çalıştığını öğrenirlerse, bu bizim yenildiğimiz anlamına gelir." Bir yıl sonra, Ekim (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ekim) 2006'da başlayan ve FSF öncülüğünde süren DRM'e karşı uyarma ve bilinçlendirme kampanyaları sayesinde sayısız yazılımcı ve son kullanıcı konuya duyarlı hale geldi. Özgür yazılımcıların şu andan itibaren amacı DRM'e karşı bilinçli olma aşamasından DRM'i reddetme aşamasına geçiş yapmak. Özellikle Microsoft, Apple ve Adobe gibi firmaların ısrarlariyle kullanımına ve geliştirilmesine devam edilen bu teknoloji, bilgisayar kullanıcıları için, geniş anlamda ise bütün toplum için tehdit oluşturmaya devam ediyor.
Windows 7 ve DRM
Microsoft'un önümüzde ki günlerde piyasaya sürmeyi hedeflediği Windows 7'nin beta sürümleri incelendiğinde, Windows Vista'dan daha acımasız Dijital Kısıtlama Yönetimi (DRM) uygulamalarına rastlanıyor.
Windows 7'nin katı DRM uygulamaları ilk olarak müzik ve ses işlemlerinde fark edilebiliyor. Ses kartı üzerinden ses kaydı işlemi ya yapılamaz ya da çok büyük ses kalitesi kayıplarıyla yapılabilir hale getiriliyor. Konunun uzmanları kendimize ait bilgisayarımızla kendi istediğimiz ses ve müzikleri kaydetme özgürlüğüne sahip olduğumuz günlerin sayılı olduğu ve ses kartımızın kullanılan bazı yazılımlar ile kasıtlı olarak yavaşlatıldığı öne sürüyorlar.
Bilgisayar kullanıcılarının yazılımları kullanma, kopyalama, özelleştirme, dağıtma ve yazılımların üzerlerinde çalışma hakkını savunma (http://haber.sol.org.tr/haberleri/savunma) amaçlı kurulan Özgür Yazılım (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim) Vakfı (FSF), başlattığı Windows'un 7 Günahı kampanyasıyla Microsoft ve telif haklı yazılım hakkında duyarlılığı arttırmayı hedefliyor.
http://windows7sins.org adresinde başlatılan kampanya, Microsoft'un eğitimden standart belirlemeye, tekel oluşturmadan güvenliğe yedi başlıkta işlediği suçları, yürüttüğü lobi (http://haber.sol.org.tr/haberleri/lobi) faaliyetlerini aydınlatıyor.
Başlattığımız yedi günlük bir yazı dizisiyle Microsoft'un bu başlıklarda neler yaptığını Türkiye (http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkiye) ve dünya özelinde sizlerle paylaşıyor olacağız.
Gizlilik
http://haber.sol.org.tr/sites/default/files/imagecache/makale_genel/images/wga_03.jpg
Windows'un bu mesajı bilgisayarınızdaki bir çok bilginin Microsoft'a iletildiği anlamına geliyor
Özgür Yazılım Vakfı (FSF)’nın “Windows’un 7 günahı” başlığı altında başlattığı bilgilendirme kampanyası, Microsoft’un kişisel gizliliği ihlal eden uygulama ve planlarını da inceliyor.
Microsoft (http://haber.sol.org.tr/haberleri/microsoft) ve başka birçok yazılım üreticisi, “güvenilir işlem” dedikleri bir plan ve Windows (http://haber.sol.org.tr/haberleri/windows) Orijinal Ürün Avantajı (Windows Genuine Advantage) dedikleri bir yazılım ile yeni bilgisayarınızın kendilerine itaat etmesini sağlamayı çalışıyorlar. Çoğu bilgisayar kullanıcısının, "Orjinal ürün kulllanmıyorsunuz" şeklinde aldığı mesajla tanıdığı bu uygulamanın, kullanıcı gizliliği açısından çok ciddi sonuçları olması söz konusu.
Windows Orijinal Ürün Avantajı, Windows’un bilgisayarınızı uzaktan kontrol etmek için geliştirdiği sistem. Bu sistem, donanımınızın çeşitli kısımlarını tarıyor ve Windows’un “onaylı” bir versiyonunu kullanıp kullanmadığınızı doğruluyor. WGA (http://haber.sol.org.tr/haberleri/wga) sistemi bir zorunlu izleme sistemi; eğer Microsoft “onaylı” ürün kullanmadığınıza karar (http://haber.sol.org.tr/haberleri/karar) verirse, bilgisayarınızın işlerliğini kısıtlayabilir. Şu sıralar Microsoft, WGA’nın şunları kontrol ettiğini doğrulamakta:
* Bilgisayar markası ve modeli
* BIOS
* MAC adresi
* Bilgisayarınıza atanmış özel bir numara – Evrensel (http://haber.sol.org.tr/haberleri/evrensel) Tek Kimlik (http://haber.sol.org.tr/haberleri/kimlik) (Globally Unique Identifier veya GUID)
* Sabit sürücü seri numarası
* İşletim sisteminin bölge ve dil ayarları
* İşletim sistemi versiyonu
* PC BIOS bilgisi (marka, versiyon, tarih (http://haber.sol.org.tr/haberleri/tarih))
* PC üreticisi
* Yerel kullanıcı ayarları
* Doğrulama ve yükleme sonuçları
* Windows veya Office ürün anahtarı
* Windows XP (http://haber.sol.org.tr/haberleri/windows-xp) ürün ID’si
WGA, şimdiye kadar yazılımın silinmesi de dahil bir takım gizlilik sorunlarına sebep oldu. Microsoft’un kritik güncelleme prosedürlerinin parçası olarak otomatik güncellenen WGA, kullanıcılara Windows’un denetleyebileceği sistem değişiklikleri dışında çok az seçenek bırakıyor. Şimdiye kadar pek çok kişi WGA’nın casus yazılım (spyware) olduğunu iddia etti ve Microsoft’un, bu iddiayı reddetmesine rağmen, halen neyin gizliliğinize saldırı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/saldiri) olduğuna karar verme yetkisi bulunuyor.
Windows 7 (http://haber.sol.org.tr/haberleri/windows-7) için Microsoft ürünün adını Windows 7 Aktivasyon Teknolojileri (WAT (http://haber.sol.org.tr/haberleri/wat)) olarak değiştirecek, ancak işlerlik aynı kalacak.
Bir “güvenilir işlem” şeması olarak Microsoft’un kullandığı versiyon “Palladium” olarak adlandırılıyor. Telifli programlar daha önce de kötü amaçlı özellikler içermekteydi, ancak Palladium bunu evrensel hale getirecek.
Hollywood ve plak şirketleri, indirilen video ve müziklerin yalnızca belirlenmiş bir tek bilgisayarda kullanıldığından emin olmak için Palladium’dan yararlanacak ve “ruhsatlı” dosyaların paylaşımı tamamen imkansız hale gelecek (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gelecek).
Bu tür aldatıcı işlemler özgür işletim sistemlerinin ve özgür yazılımla geliştirilmiş uygulamaların varlığını tehlikeye sokmakta, çünkü sonuçta bunları çalıştıramayabilirsiniz.
Aldatıcı işlemlerin bazı versiyonları, işletim sistemine spesifik bir şirket tarafından izin verilmiş olmasını gerektirecek bunun sonucunda ücretsiz işletim sistemleri yüklenemeyecek. Aldatıcı işlemlerin bazı versiyonları ise, tüm programların işletim sistemi üreticisi tarafından onaylanmış olmasını gerektirecek yani bir vadede Microsoft'un onaylamadığı yazılımlar Windows işletim sisteminde çalışamayacak.
Bilgisayar kullanıcılarının yazılımları kullanma, kopyalama, özelleştirme (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozellestirme), dağıtma ve yazılımların üzerlerinde çalışma hakkını savunma (http://haber.sol.org.tr/haberleri/savunma) amaçlı kurulan Özgür Yazılım Vakfı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim-vakfi) (FSF (http://haber.sol.org.tr/haberleri/fsf)), başlattığı Windows'un 7 Günahı kampanyasıyla Microsoft ve telif haklı yazılım hakkında duyarlılığı arttırmayı hedefliyor. http://windows7sins.org adresinde başlatılan kampanya, Microsoft'un eğitimden standart belirlemeye, tekel (http://haber.sol.org.tr/haberleri/tekel) oluşturmadan güvenliğe yedi başlıkta işlediği suçları, yürüttüğü lobi (http://haber.sol.org.tr/haberleri/lobi) faaliyetlerini aydınlatıyor.
Başlattığımız yedi günlük (http://haber.sol.org.tr/haberleri/gunluk) bir yazı dizisiyle Microsoft'un bu başlıklarda neler yaptığını Türkiye (http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkiye) ve dünya özelinde sizlerle paylaşıyor olacağız.
Bağımlılık
http://haber.sol.org.tr/sites/default/files/imagecache/makale_genel/images/windows_kitleme.jpg
Özgür Yazılım Vakfı, Microsoft uygulama ve sistemlerini kullanmayı, gardiyanı Microsoft olan bir hapishanede yaşamaya benzetiyor.
Microsoft (http://haber.sol.org.tr/haberleri/microsoft)'un kullanıcıyı hapsetmesi, kullanıcının Microsoft ürünlerini güncellemek ve satın almak zorunda kalması anlamına geliyor. Özgür Yazılım Vakfı (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozgur-yazilim-vakfi) (FSF (http://haber.sol.org.tr/haberleri/fsf)) bu stratejiyi "kapsa, genişlet ve yok et" şeklinde özetliyor.
Microsoft müşterilerini, düzenli olarak, güncelleme yapmaya zorluyor. Bunu, Windows (http://haber.sol.org.tr/haberleri/windows) ve Office'in eski sürümlerine destek vermeyi durdurarak ve uygulamalarının kullandığı dosya biçimlerini değiştirerek yapıyor. Bu da işletmeleri, yatırım (http://haber.sol.org.tr/haberleri/yatirim) yaptıkları o yazılımı ve belge biçimlerini kullanmaya devam edebilmek için güncelleme yapmak zorunda bırakıyor.
Microsoft Office gibi işletim sistemi ve diğer yazılımlara destek vermeyi durdurarak, firmaları yazılımın yeni sürümlerini edinmek dışında bir seçenek olmaması durumu ile karşı karşıya bırakıyor. Yazılımın yeni sürümleri, önceki sürümlerinden farklı olan dosya biçimleri içeriyor. Bu da bu tür belgeleri birbirine ileten firmaları da güncelleme yapmaya zorluyor. Ayrıca bazı uygulamalar Mİcrosoft Windows'un daha eski sürümlerinde çalışmayı reddediyor. Böylece, aslında bir belge değişim biçimi için sistemlerin tamamen güncellenmesi gerekiyor.
Özgür yazılımda ise yazılımlar açık formatları desteklediklerinden, kullanıcı bir firmaya veya yazılım paketine hapsolmuyor. FSF, Microsoft'un hapsinden kurtulmak için bu yüzden özgür yazılım kullanılmasını öneriyor.
(soL - Dış Haberler)
Bilgisayar (http://haber.sol.org.tr/haberleri/bilgisayar) kullanıcılarının yazılımları kullanma, kopyalama, özelleştirme (http://haber.sol.org.tr/haberleri/ozellestirme), dağıtma ve yazılımların üzerlerinde çalışma hakkını savunma (http://haber.sol.org.tr/haberleri/savunma) amaçlı kurulan Özgür Yazılım Vakfı (FSF), başlattığı Windows'un 7 Günahı kampanyasıyla Microsoft ve telif (http://haber.sol.org.tr/haberleri/telif) haklı yazılım hakkında duyarlılığı arttırmayı hedefliyor. http://windows7sins.org adresinde başlatılan kampanya, Microsoft'un eğitimden standart belirlemeye, tekel (http://haber.sol.org.tr/haberleri/tekel) oluşturmadan güvenliğe yedi başlıkta işlediği suçları, yürüttüğü lobi (http://haber.sol.org.tr/haberleri/lobi) faaliyetlerini aydınlatıyor.