Bak soyle aciklayayim.
Ozgur (aslinda serbesttir, cunku serbestlik ile ozgurluk farklidir. En algilanir fark, ozgurluk sana bagli degildir, onune konan olanaklara baglidir, serbestlik ise; senin kendi istemin iraden ile hic bir baski altinda kalmadan dusunup davranabilmendir) iradenin, orijini "free will" dir. Buradaki "will" vasiyet demektir.
Eger bir kisi vasiyetini ozgur iradesi ile yazmamissa, o vasiyet gecersizdir.
Diyelim ameliyatina izin verirken attigin imza baski altinda atildi ise, o imza gecerli degildir.
Bir avukata kendi Adina verdigin vekalet, baski altinda verilmisse gecerli degildir.
Bir kisi bir sucu baski altinda islemisse, cezasi farkli olur.
Mesela yetiskin olmamis bir cocuk isledigi suctan sorumlu tutulmaz. Cunku beyni ozgur iradeyi algilayacak kadar gelismemistir.
Kisaca ilk sart yetiskinliktir ve digger sartta istek arzu disi baski ile uygulanan davranistir.
Ozgur irade, kisiyi kendi yaptiklarindan sorumlu ve yukumluy tutmaktir.
O yuzden ozgur irade algisi ve garantisi olmazsa, yukarida sayilanlarin hic birini kisi yapmis sayilmaz. Cunku yaptigini ozgur iradesi ile degil de; baski altinda yapmistir.
Evrensel-Insan - Yapılandırmacı Epistemoloji/Bilişsel Bilim/Qua Felsefesi/Serbest Düşünce/Devrimci Sorgulama/Zihinsel Devrim - Evrensel-Insan Zihniyeti
|