[dine mine ne]

Tutarlı bir materyalist felsefenin sorunlarına işaret etmek istiyorum. Özünde bu, qualia sorusuyla bağlantılı olarak ortaya koyduğum sorunun aynısıdır: Manevi olan maddi olandan türetilemez. Ancak materyalist felsefenin amacı da tam olarak budur. Modern zamanlarda bu ikilem modern materyalizm ile başlamıştır. Duygu ve düşüncelerin ya da bilincin fizyolojik işlevlerin bir etkisi olduğu görüşü benimsenmiştir. Bu bakış açısı bugün de bir ölçüde geçerliliğini korumaktadır. Qualia, bilincin içerikleri, "gerçek dışı" olarak diskalifiye edilir.

Bir şeyin sadece görünüşte bir rengi vardır, görünüşte tatlı ya da acıdır, gerçekte ise boş uzayda sadece atomlar vardır.

Modern kuantum fizikçileri bu tür bir materyalizme ancak gülümseyebilirler. Maddenin özünde hiç de "madde" gibi davranmadığını, varoluş biçimi belirlenemeyen ve hatta "anlık" olarak, yani hareket süreci olmaksızın farklı yerlerde var olabilen son derece gizemli bir şey gibi davrandığını çok iyi biliyorlar.

Modern materyalizm ruhu ortaya çıkan bir olgu olarak açıklamaya çalışır, yani belirli bir karmaşıklık düzeyinde ruh maddenin yeni bir özelliği olarak ortaya çıkar. Bu oldukça basit bir yaklaşımdır. Bu, zamanında modası geçmiş olan yaratıcı bir Tanrı fikrine karşı anlaşılabilir bir protestoydu. Eğer her iki yaklaşım da bilimsel olmadığı için reddedilecekse. Felsefi açıdan "ruh" ne yoktan var edilebilir ne de maddeden "doğabilir". Tek makul seçenek: ebedi oluşu kalır.