Yazar Gagauz * *
Cuma, 15 Eylül 2006
Alıntı:
Global Yorum İnternet Dergisi
Gagavuz Yeri'nin başkenti Komrat'ta 20-21 Temmuz 2006 tarihleri arasında
“Dünya Gagavuzları Kongresi” adı altında bir etkinlik düzenlendi.
Kongreye, Türkiye, Azerbaycan, Bulgaristan (Varna, Kavarna, Dobriç
(Hacıoğlu-Pazarcık), Bolgarevo (Gaur Suyutçuk), Kiçevo (Caferli), Şabla,
Oreşak (Cevizli), Vilçidol (Kurtdere), Goriçani, Çerventsi, Kestriç),
Yunanistan, Almanya, İspanya, Danimarka, Avustralya, Rusya Federasyonu
(Moskova, St Peterburg, Tarutino, Reni, Kiliya), Amerika, Brezilya,
Kanada, Romanya, Ukrayna (Kiev, Harkov, Zaporojye, Odessa, Bolgrad)
Moldova (Kişinev) ve Gagavuz Yeri'ndeki Gagavuz toplulukları temsilcileri
iştirak etti.
Dünyada yaşayan Gagavuzlar arasında daha sıkı bir ilişki kurmak,
Gagavuzların birbirlerini tanımasını, ortak kültür ve tarih bağlarının
yeniden kurulmasını sağlamak amacıyla düzenlenen kongre giderleri,
Moldova ve Gagavuz Yeri Hükümetleri tarafından karşılandı. Etkinlik
öncesinde Komrat'ta bulunan Kültür Evi ve Komrat Devlet Üniversitesi
Konferans Salonu restore edildi.
30 Ocak 2006'da kurulan Kongre Organizasyon Komitesi'nde; Gagavuz Yeri
Başkanı George Tabunshik, Moldova Azınlıklar Dairesi Başkanı Olga
Gonçabova, Moldova Dışişleri Bakan Yardımcısı Evgeniya Kistruga, Moldova
Kültür Bakan Yardımcısı Tatiana Lapikus, Gagavuz Yeri Başkan Yardımcıları
Georgi Molla ve Vladimir Barbanegra, Gagavuz Yeri Meclis Başkanı Stepan
Esir, Gagavuz Yeri Meclis Başkan Yardımcıları İvan Çoban ve Olga Radova,
İçişleri Bakanı Konstantin Telpiz, Kültür Bakanı Valentina Dermenci,
Finans Bakanı Nikolay Koçancı, Gagavuz Yeri Milletvekili İliya Çolak,
Komrat Valisi Nikolay Konstantinov, Çadır-Lunga Valisi Dimitri Kuru,
Volkaneş Valisi Feodor Terzi, Gagavuz Yeri İşadamları Komisyonu Başkanı
Konstantin Sibov ve Komrat Devlet Üniversitesi Rektörü Mariya Kaba yer
aldı.
Kongre öncesinde tek olumsuzluk Yunanistan’da yaşandı. Gagavuzların milli
kimliklerinin ortaya konması ve Gagavuzlar arasındaki irtibatın
artırılmasını sağlayacak olması nedeniyle yetkililer tarafından
Yunanistan'daki Gagavuzlara, Dünya Gagavuzları Kongresi'nin içeriği
hakkında bilgi verilmedi. Aksine etkinliğe katılmaları halinde
Türk-Müslüman ilan edilecekleri ve daha sonra da azınlık statüsü
verileceği belirtilerek, yanlış yönlendirildi.Ancak, Kongre Organizasyon
Komitesi'nce Yunanistan'daki Gagavuzlara kongrenin amacının anlatılması
üzerine, bölgeden 50 Gagavuz’un Kongreye iştiraki sağlandı. Özellikle
Hrisohorofa ve Orestiada kasabasındaki Gagavuzlar Kongreye özel önem
verdiler.
Yunanistan’da Gagavuzların yaşadığı 30 civarında köy ve kasaba olduğu
biliniyor. (Amorno, Keramos, Spileo, Kanadas, Dilofo, Filaksio,
Anosegiki, Ano İnoi, Kato İnoi, Pirgos, Kliso, Lepti, Furio, Zaltos,
Evgeniko, Mea Kalisti, Amfio, Asomati, Sostis, Gazaros, Agios
Xrisohoiates, Menopaki, Kalohoti, Perivolaki, Langadas, Nea Orestiada,
Nea Zihni)
Öte yandan, Bulgaristan'daki Gagavuzlardan Varna bölgesi ve Kavara
şehrinde yaşayan Gagavuzlar da Kongreyi coşkuyla karşıladılar.
Kongre 20 Temmuz 2006'da Moldova Cumhurbaşkanı Vladimir Voronin ve
Gagavuz Yeri Başkanı George Tabunshik'in açılış konuşmalarıyla başladı.
Kongreye davet edilen ancak, sağlık problemleri nedeniyle iştirak
edemeyen Süleyman Demirel tarafından bir tebrik telgrafı gönderildi.
Kongrenin "Dünya Gagavuzlarının Birleşme Problemleri" başlıklı
oturumunda; Gagavuz Yeri Başkanı George Tabunshik, "Gagavuzların
İşbirliği Perspektifleri", Moldova Azınlıklar Bakanı O. Gouçarova,
"Moldova'nın Gagavuz Yeri'ne Yönelik Politikası", Gagavuz Yeri Bilim
Araştırma Kurumu Başkanı, Stepan Bulgar "Gagavuz Halk Kültürü: Geçmiş
Dönemler, Günümüz ve Gelecek" ve Komrat Devlet Üniversitesi Rektörü
Mariya Kaba, "Kişiliğin Oluşmasında Bilimin ve Öğretmenin Rolü" başlıklı
tebliğ metinlerini sundular.
Sunumların ardından Gagavuz ressamların eserlerinin yer aldığı resim
sergisi ve Komrat'ta bulunan "Anılmış Gagavuzlar Parkı"nın açılışı
yapıldı.
21 Temmuz 2006'da Komrat Devlet Üniversitesi Konferans Salonu'nda
temsilcilerin katıldığı bir yuvarlak masa toplantısı düzenlendi.
Bulgaristan’da bulunan ve köy halkının tamamının Türkçe konuştuğu Çavuş
Köy'ün Muhtarı Stefan Zenginov tarafından kurulan folklor ekibince
Kongrede bir gösteri sunulduve Türkçe türküler seslendirildi.
Bulgaristan/Kiçevo (Caferli) köyü muhtarı Yani Filçev tarafından
köylerinin Gagavuz olduğuna ilişkin bir tanıtım broşürü hazırlandı ve
Kongre esnasında dağıtıldı.
Kongre sonunda dünya Gagavuzlarını birleştirici özellikte "Gagavuz
Türkçesi ve Hıristiyan Ortodoks dini" olmak üzere iki önemli husus kabul
edildi, ayrıca, "Dünya Gagavuzları Koordinasyon Komitesi"nin kurulması ve
bu alanda faaliyet göstermesi planlandı.
Gagavuz Yeri Başkanı George Tabunshik, Gagavuz Türkçesinin korunması ve
geliştirilmesi hususunun devletin ana politikası olduğunu, Gagavuz dili
ve Gagavuzların diasporada tanıtılması gerektiğini belirterek,
Koordinasyon Komitesi'nin de bu hususa önem vermesini istedi.
Dünya Gagavuzları Koordinasyon Komitesi'nin planlamaları arasında, Dünya
Gagavuzları Kongresi'nin tanıtımı amacıyla bir fotoğraf ve doküman sergisi
hazırlanması, sunumların Moldova, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve
Yunanistan'da sergilenmesi gibi hususlar yer alıyor.
Kongrede sunulan tebliğlerin kitap haline getirilerek, dağıtılması ve
okullarda ders olarak okutulması da düşünülüyor.
Naciye SARAÇ
Global Yorum İnternet Dergisi
nsarac@globalyorum.com Bu posta adresi spam botlara karşı korumalıdır, görebilmek için Javascript açık olmalıdır
Şu şerefsiz yunanın yaptığına bak. Oradaki Gagauzlara diyor ki,kurultaya katılırsanız,müslüman olursunuz!
Çok kızgınım,başka yorum yapmayacağım.
Maria Tokmakçı
http://www.gagauzturkleri.org/index....id=20&Itemid=2