Rakı'nın kültürümüzdeki yeri

[Neva]

Rakı desturu:

İçelim ab-ı hayatı, neşe verir bedene; ne mutlu bunu icat edene,
Bunu icat eden bir pir, akşamları iki sabahleyin bir,
Artsın eksilmesin, taşsın dökülmesin,
Allah kimseyi meyhanesiz memlekete düşürmesin.

“-Bir yaprak maydanoz rakının gamzesidir, içerken gülümser bana” - Yahya Kemal-
“-Bir de rakı şişesinde balık olsam” -Orhan Veli Kanık-

Rakı bu dünyada uğruna mutfak yapılan yegane içkidir. Yemeğe göre şarap seçildiği halde rakıya göre yemek seçilir.

Rakının adları:
* Âb-ı âteş-pâre
* Âb-ı hayat
* Akcinli
* Akcünlü
* Antifiriz
* Apeki
* Anzarot
* Barut
* Carmakçur
* Cin suyu
* Dinamit
* İmam suyu
* İstim
* Süt
* Zıkkım

“Sarhoş” demenin 25 yolu:
* Asorlu
* İpi kopartmak
* Jilet olmak
* Jüt olmak
* Küfelik
* Kör kandil
* Kozmonot
* Koma
* Leyla
* Mestane
* Nokta olmak
* Nal gibi olmak
* Patlamak
* Pilot
* Tayyare
* Tıpa
* Torba yoğurdu
* Trip
* Turşu
* Tütsülü
* Uçak
* Vayb
* Yüklü
* Zom
* Zurna


Rakı sofrası terimleri:
Akü doldurmak: İçki içmek.
Altlık: Rakı sofrasında girizgâh olarak verilen meyve, çerez.
Amberiye: Eski dönemde ayyaşlar arasında rakıya verilen ad.
Ara kahvesi: Rakıya ara verilip içilen kahve.
Arak resmi: Osmanlı’da rakı satışlarından alınan vergi.
Arif: Rakı mezesinde terbiyesiyle herkesten saygı gören.
Atmak: Bir tek içki içmek.
Araknuş: Rakıcı.
Aş: Meze.
Bitirimhane: Meyhane.
Bâdenuş: İçkici.
Bekri: İçki düşkünü.
Bezm-i âlem: Eğlence meclisi.
Cura: Rakının son yudumu.
Çekizlemek: İçki içmek.
Fırt: Yudum.
Gagayı ıslatmak: İçmek.
Günah: Eğlence yerlerinde ödenen hesap tutarı.
Hımdım: İçkili alem.
İbrik-i mey: Rakı ibriği.
İşarethane: Meyhane
Lodos yemiş: İçkiyi fazla kaçırmış kimse
Matizci: Sarhoşları dolandıran hırsız.
Mazot: İçki.
Mideyi ateşlemek: Alkol almak.
Narkoza girmek: İçki içerek sızmak.
Okkalık: Her akşam bir okka rakı içen.
Pangodoz: Ayyaş.
Paşa: Kıvamında sarhoş.
Piyijlenmek: Rakı içmek.
Rakıntı: Rakı içme.
Rindan masası: Rintlerin içki meclisi, rakı sofrası.
Seftelemek: İçkiyi kana kana içmek.
Sızırım yeri: Meyhane.
Sazaki: Sızıp kalma.
Sulu iftar: Ramazan’da orucu içki sofrasında açmak.
Tabanca: İçki şişesi.
Terakki etmek: Nurullah Ataç’ın rakı içmek yerine kullandığı söz.
Ustura: Alkol derecesi yüksek içki.
Uydurmak: Gizlice içki içmek.
Yapındırmak: İçki içmek.
Yaralı kalmak: Yeterince içki içmemiş olmak.
Yatak: İçki, bira bardağı.
Yolluk: Son rakı.
Yuvarlamak: Tek rakıyı bir yudumda içmek.
Züğürt yaylası: Yoksul ayyaşların toplanma yeri.

Eskiden kadına meyhanede rastlayamazdın. Kadın meyhanenin karşı kaldırımında beklerdi. Meyhaneye girerse ya gayrimüslim ya da hafifmeşrep denilirdi. Şimdi gençler kültürü kullanmayı o kadar iyi biliyorlar ki meyhaneye de gidiyorlar bara da. Şimdiki nesille rakı kültürü kaybedilmez, hatta yeni bir tarz kazanır. Özellikle hanımlar kendileri meyhaneye gelmeleriyle meyhaneler kendini disipline etti.

Kadınların meyhanelere girdiği ilk dönemler Cumhuriyet dönemidir. Aynı dönemde fuhuşla mücadele yasası çıkıyor ve kadınları meyhanelere almıyorlar. O kadın Müzeyyen Senar olsa da vesika almadan içeri giremiyor. Büyük bir başkaldırı oluyor. Sonra yumuşatılıyor ama içkili yerde çalışan kadınlar vesika almaya mecbur ediliyor. Ardından 1940’lı yıllarda kontrol daha da sıklaşıyor.

Kadınlar ilk kez meyhaneye Cahide Sonku’dan sonra giriyor. Bilinçli olarak geleneksel meyhaneye giden, kendi alanında çok başarılı kadınlar var. Bunlardan ilk üçü: Cahide Sonku, Leyla Erbil, Sevim Burak. Bu kuşak geleneksel meyhanelerde devrim yaratıyorlar. Meyhaneye destursuz giriyorlar. Lefter’in meyhanesine gidiyorlar. Lefter, bir kadının geleceğini düşünememiş elbette ve pisuvar koymuş.
Müzeyyen Senar’ın rakı kadehini başında çevirmesi çok güzel bir harekettir. Müzeyyen Senar da bu, kadın devrimini temsil eder.

Yüksel Önaçan

http://www.antoloji.com

[Neva]

Rakı sofrasında susulmaz arkadaş,
Hıçkıra hıçkıra ağlayacaksın..
Arınacaksın gururundan, paşa gibi.
Şerefe ulan diyeceksin Şerefsiz Dünyaya inat şerefimize,
Kırar gibi tokuşturup kadehleri,
Gırtlağınla seviştireceksin meyleri..
Gömeceksin kendini şişelerin dibine, ölür gibi içeceksin!
Öleceksin arkadaş..
Oturtacaksın karşına geçmişini,
Güle güle küfür edeceksin…
Unutacaksın, unutur gibi içeceksin !

"İçiyorsan Rakıyı öve öve,
Söve söve kusacaksın ne varsa içinde.."

*Can Yücel

[Neva]

Mademki Vakit Akşam

Mademki vakit akşam,
Madem ne evim barkım,
Ne de bir tek âşinam,
Açılsın gizli sofram,
Gelsin kadehte rakım,
Dostum, neşem ve şarkım!
Mademki vakit akşam!

Cahit Sıtkı Tarancı

[Neva]

[Turnusol]

Rakıyı ince belli kristal bir bardaktan içeceksin.
Beş duyuya hitap için öyle bir inlemeliki tokuşturduğunda kadeh,kadeh konuşmalı büyülü sesiyle .Bir keman sesi ve bir eski şarkı ruhunu kucaklayan.Ve sevdiğinle içeceksin.
Ben bir dilim Çeşme kavunu ve cacıksız rakı içenlere şaşarım.Ve hoşluğun sürmesi için ilk dubleden sonra ağıııır ağır içeceksin.Heleki bir güvertedeysen .Yada denize yakınsan.Bir yandan iyot kokmalı ,anason diğer yandan
Heleki her şeyi içinde tüketen bir çift anlamı gülen,.zeki göz parlıyorsa karşındaRakı sevda oluverir .Çok nadir görüşeceksin rakıyla .(bağımlılık oluşturmasın diye)
Anosonu sarmalı dört bir yanını ve damlacıklar bırakmalı döktüğün bardakta.
Sevgili Neva PENCEREMDEN RAKI.
yıllardır içmiyor olsamda.Anoson kokan dilimidir mazimin.Saygılar

[Neva]

Cok guzelmis sayin Turnusol cok tesekkurler. Rakiyla arasi/anisi olmayan cok azdir sanirim.


Bir de Aziz Nesin'den gelsin.



En Güzel


Bu müze var ya bu müze
Seninle gezerken güzel
Kimseler yoksa salonda
Seni öpmek en güzel
Bu rakı var ya bu rakı
Seninle içerken güzel
Kimler olursa olsun varsın
Rakılı ağzından öpmek en güzel
İşte bu dünya var ya bu dünya
Seninle yaşarken güzel
Sen varsın ya sen
Ancak benimleysen güzel


Aziz Nesin

[Turnusol]

Bir minik rakı öyküsü anlatayım renk olsun.Dip komşumuz Ahmet abi Şeriatçi bir ailenin rakı içen evladıdır .Babasındanda çok korkar.
Hanımıda tarikatçı (Zehra ablamız)Rakı içtiği günler Ahmet abiyi babasına şikayetle tehdit eder.Hayat zehir olmuştur Ahmet abi için.
Birgün hanımına ''Zehra ''der .
''Rakıyı bırakacam fakat arkadaşlarıma yemin ettim.Son birkez Zehram ile içmeden bırakmam diye'' ilave eder .Zehra ablayı içmeye razı eder .''Peygamber aşkı için iç ,Allah aşkı için iç,Hatrım için iç''Diye .Zehranımı küfelik edinceye kadar içirir .Bir çalışanınada olayı kameraya aldırır.
Zehranım o kadar sarhoş olmuşturki kusmak ister .Ahmet abi koltuklara halılara kusturur..
Ogünden sonra Zehra ablanın gıkı çıkamamıştır .Ahmet abi ayda bir rahatçe içmiştir.
Çünki kasette kaydı vardır.
Derlerki kaset savaşları bu olayla başlamıştır..
Saygılar

[Neva]

Cok guzelmis.. Kaset savaslari boyle boyle baslamis ha!

Elbette ekleyebilirsiniz, raki oykulerinizi veya anilarinizi.

[Turnusol]

Ooooo Bende anı çok, ama azar azar anlatayım, yeri geldiğinde.Diğer arkadaşlarada anıları için şans verelim ne dersin?
Bıkmasınlar
Zaten bu gün kahvede dincilerle takıldım . onları canından bezdirdim.!!

[Yergin]

Dinci nasıl bir tabir anlamadım ama öylesi insanın kahvede işi olmaz. Siz, cühela kişilerle eğlenmişsiniz. Siz mi onlar mı orasını bilemem tabi...