Osmanlı'da sunni dinsel egemenliği tarihçiler Memluk devletinin etkisine bağlar. Bayezid döneminde gaziyan anlayış yerine osmanlı saraylarında fars kökenli ulemalar egemen olmaya başlar.
Yine de bugünkü dinsel taassub 19.yy kadar Osmanlıda görünmez. Geçenlerde NTV tarih dergisinin bir sayısında Ayasofya'da 300 yıl boyunca Osmanlı padişahların, ulemanın, şeyhülislamların duvarları süsleyen İsa,meryem azizler konulu fresklerin altında sorun etmeden namaz kıldıklarını yazıyordu.
Bir okuyucu buna itiraz etmiş: Resimlerin hele hele insan figürlerinin bulunduğu bir yerde namaz kılmanın caiz olmadığını, Ayasofya fetihden sonra camiye çevrilince fresklerin sıvanarak kapatıldığını herkes bilir minvalinde.
Oysa 18.YY başlarına kadar bu fresklerin kapatılmamış olduğunu istanbul'u ziyaret eden seyyahların çizimlerinden çıkarmak mümkün. Dergi buna kanıt olarak T.Fossati'nin (1852) ve Josep Grolet'nin (1680) tarihli kitaplarındaki Ayasofya gravürlerini yayınlamış.
İnsani olan her şey kabûlüm.
|