manas´isimli üyeden Alıntı
ben buradan şunu çıkartıyorum; sıcak iklim insanları tembel, üretmeye meyilli değiller, üretmeyince dine yönelmişler.
soğuk iklim insanları çalışkan üretken, sanayide bilimde teknolojide ilerledikçe din geri planda kalmış.
|
kısaca fikrimi belirteyim. bahsettiğiniz konunun kökeni tarih felsefesine kadar gidiyor diyebiliriz. iklim bir ülkenin ekonomik, dini yapısını etkiler mi diye gerçekten incelemek isteseydik bir tarih felsefesini alıp antik çağlardan bu yana yaşamış bütün başlıca medeniyetlere, devletlere uygulamamız gerekirdi. bu geçmişte çok defa yapılmış. halen de yapılıyor.
Türkü'nün dediği gibi İbni Haldun bunu kendi zamanına kadar yapan en ileri örnekti. eseri Mukaddime oluyor, başka var mı bilmiyorum henüz okumadım. hatta sevgili turan dursun mukaddime'yi çevirirken öldürüldü, o yüzden tamamlayamadı diye biliyorum. hatta ben de mukaddime'yi ararken buldum bu siteyi...
ziya gökalp, fuad köprülü gibi türkologlar da türkiyedeki ilk çalışmaları yaptılar diye biliyorum. karl marks ise bunu dünya genelinde ve tüm zamanlarda tüm medeniyetlere uygulanabilir iddiasındaki tarihsel maddecilik felsefesi ile yaptı.
cevaba gelirsek iklimin evet medeniyetlerin yapısında etkisi olur. lakin bunu sadece iklimle sınırlandırmak hatalı olur. genel olarak coğrafya diyebiliriz. coğrafyanın etkisi ilk çağlarda daha fazla olurken, insanoğlu gelişip doğaya karşı üstün gelmeye başladığında (mesela daha kalın kıyafetler, binalar, merkezi ısınma araçları, askeri açıdan bakarsak mesela tankların uçakların icadı, füzeler vs), coğrafyanın etkisi de azaldı.
yani iklimin katkısının olduğu doğru fakat onun dışındaki bütün tespitleriniz yanlış.
iklimin (daha doğru ifade ile coğrafyanın) dine değil ekonomik yapıya katkısı olur, ekonomik yapı da devletin dini karakterini belirler. yani ılıman iklimlerde tarım hayvan besiciliği daha rahat yapılır, iklim bu endüstrilerin gelişmesine katkı sağlar, endüstri geliştikçe insanların bir arada yaşaması artar. bir arada yaşam arttıkça kentleşme oluşur, kentleşme modernleşmeyi doğurur, modernleşme insanları güçlendirir, dine olan bağlılıklarını zayıflatır gibi bir genelleme yapabiliriz.
mesela rusyanın iklimi soğuktur fakat ortaçağ rusyası gericidir. çarlık rusyasına özel sermaye girmeye başladığında toplum ilericileşmek zorunda kaldı. iklim aynı kalmasına rağmen sosyalist devrim olunca insanlar çok ilericileşti. yine iklim değişmemesine rağmen, devrim yıkılınca insanlar tekrar gericileşti gibi...
mesela kanadaya iklimin katkısından bahsedemeyiz. çünkü kanada amerika ile beraber kurulmuş, sadece zengin olmak hayalinde koşan, ekonomisi buna göre örgütlenen sonradan olma bir devlettir.
buna rağmen dendiği gibi mesela kazakistan da soğuktur fakat hem ekonomik olarak, hem muhafazakarlık olarak geridir.
türkiye de öyle. türkiyenin doğusu soğuktur fakat ılıman iklimli batıya rağmen daha muhafazakardır. yani tam tersi. sebebi ise iklimsel değil ekonomiktir.