"EXODUS: Tanrılar ve Krallar" filminin kritiği

[upuaut]

Öncelikle bu filmin eleştirisine geçmeden önce, filmin tanıtımının verildiği "Exodus: Tanrılar ve Krallar" sayfasında Ridley Scott'ın yönetmenliğinde ve Kitab-ı Mukaddes'ten esinlenerek 2014'te çekildiği söylenir bu filmin.

Peki bu ne kadar doğru?

Beni http://upuaut.t15.org'daki giriş sayfamdan bilirsiniz. "Kings" kelimesini duyduğumda tahammül edemem. Oradaki makaleler, özellikle "Mezopotamya'daki Miras Kültürü'nün Orijini: Babil'den Arabistan'a" dizisi, History Channel'ın mükemmel "The Kings: From Babylon to Baghdad" adlı,

belgeselinden esinlenerek yazmıştım. Ben, bu belgeselde özellikle Şiddet'in Tarihçesi'nin orada yazılmış olduğunu görmüştüm. Örneğin, KURAN'daki "Kısasa Kısas" kuralı oradan gelir.

Özetle, makalelerimdeki tüm bilgiler arkeolojik bulgulardan gelir ama bu filmde bize anlatılanlar, bunun tam tersidir.

Bu filmi ilkin YAHOO'daki Haberler bölümünde tanıtım olarak görmüştüm ama, daha baştan Ramses II ile ilişkilendirilmesi nedeniyle hemen vazgeçmiştim. Çünkü son zamanlarda Ramses II'nin çocukları için yaptırmış olduğu mezar (ki bu, çok büyük, dolayısıyla sıradışı bir mezar idi) keşfedilmiş ve Kitab-ı Mukaddes'te geçen "İlk Doğanların Ölümü" bölümünün doğru olmadığı ortaya çıkmıştı (ki bu mezarda Ramses II'nin ilk oğlunun "Amun Her-Khepeshef" adlı kartuşuyla birlikte kafatası da bulunmuştu. Hatta bilimadamları bu kafatasının morfolojik yapısını inceleyerek oğlunun babasına ne kadar benzediğini ortaya çıkarttılar. Bkz. "A pharaoh's firstborn son is resurrected". Bu çalışmaya göre özetle şu sonuç çıktı: Ramses II babası Seti I'e benzemez ama oğlu Amun Her-Khepeshef kendisine tıpkısının aynısı denecek şekilde mükemmel benzer). Ama Hollywood, bu yalanı The Ten Commandments (1956) - IMDb filminden bu yana ısrarla 60 yıldır sürdürüyor. Hatta bu filmin tanıtımını ilk kez YAHOO'da gördüğümde dönüp burada bir kritiğini yapayım dedim, ama sonradan vazgeçtim.

Fakat aradan bayağı bir zaman geçti ve bu film Digiturk'te tekrar karşıma çıktı. Digiturk'e canlı spor karşılaşmaları için üye olmuştum ve "Yabancı Film" bölümünde bu filmi ilk gördüğümde "Tamam, bu sefer bu filmi seyredeceğim ama sırf Eski Mısır'ın ihtişamını görmek için seyredeceğim" diyerek, hem de 3.00 TL kirayla, seyretmeye koyuldum. Filmi "Altyazılı" ve "Dublajlı" olarak 2 farklı formatta izledim. Buna göre birinde kaçırdığım detayı diğerinde yakalayabiliyordum ya da daha geniş bir perspektefte izleyebiliyordum. Ama filmi izlemeden önce pek çok detayı zaten biliyordum. Bu yüzden, ben sadece filmde Eski Mısır'da ne gibi ihtişamlar var ve bize Eski Mısır'dan nasıl haberler veriyorlar? gözüyle izlemek istedim. Çünkü zaten Eski Krallık döneminden kalma Giza Piramitleri'nde çalışıyorum (ki bu piramitler yukarıdaki film posterinde Musa'nın solunda görülüyor) ve bu filmde de Ramses II dönemine ait bilmediğim ya da görmediğim bir tarihi bulgu olabilir diye düşünmüştüm.

Her neyse, filmi 2 kez izledim ve aradığımı bulamadım. Aradıklarımı bulamadığım gibi, tarihsel olarak da doğru olmadığını gördüm filmin.

1. İlkin yukarıdaki film posterinden başlarsak; o posterdekilerin Ramses II ve bu arada, Seti I dönemlerini yansıtmadığı çok açıktır. Çünkü onların sarayı Giza'da değil, Teb'te idi. Örneğin, The Ten Commandments (1956) - IMDb filminde "Teb" ve "Tanis" yer adları geçer.

2. Filmin Türkçe tanıtımında şöyle bir ifade geçer (Bkz. "Exodus: Tanrılar ve Krallar"): "Musa ise piramitlerin yapımında köle olarak çalışmaya zorlanan İbranilerin sesi olmuştur"

Bu da doğru değil. Çünkü özellikle Giza Piramitleri ile ilişkilendirilen Yahudi Köleler hakkında Zahi Hawass bunun doğru olmadığını defalarca söylemiştir (Bkz. 10).

Bu arada, Hawass amcaya belki de en fazla ben kızgınım. Çünkü Hawass kapısının arkasında ne var? tartışmasından görüldüğü üzere Hawass amcadan ne kadar istekte bulundumsa hiçbiri gerçekleşmedi. Belki Khufu ona görünür de bir çözüm bulunur!

3. Kutsal Kitaplar'da geçen "Exodus (Mısır'dan Çıkış)" bölümünde yalnızca "Firavun" geçer ama bu Firavun'un adı geçmez. Ancak bu Firavun'un arkeolojik bulgulara göre II. Ramses olmadığı açıktır.

Çok ilginçtir; TEVRAT'ta bu konuda bir araştırma yaparken çok ilginç bir bulguyla karşılaştım: TEVRAT'ta "Phroe (Pharaoh, Firavun)" adı tam 242 ayette 282 kez geçer. Bunlardan bazılarında yalnızca "Phroe" geçerken, bazılarında da "Phroe mlk-mtzrim (Pharaoh king of Egypt, Mısır Kralı Firavun)" geçer.

Oysa biz biliyoruz ki, hiçbir tarihi vesikada sonuncu tabir geçmez. Çünkü "Phroe (Pharaoh, Firavun)" adı zaten bir ünvanı temsil eder, dolayısıyla "Phroe mlk-mtzrim (Pharaoh king of Egypt, Mısır Kralı Firavunu)" künyesi, kartuşu ya da kimliği hiçbir tarihi vesikada geçmez. Örneğin, "Ebrehe Kitabesi"nin girişinde Kral Ebrehe (Abraha)'den şöyle bahsedilir (Bkz. Sabaean - National Museum of Natural History):

(i)

Transliteration

b kh ya l / r h m n n / w m s ya h ha /
m l k n / a b r ha / z ya b m n / m l k / s b a / w z r ya d n / w h dh r m d t

Transcription

B'khail / ar-rahman / wmaseeha /
malikan / Abraha / Zaybm / malik /
sab'a / w zarydan / w hadarmaut

Translation

With the power (help) of god, and the Jesus (=Christian) King Abraha Zeebman (King's title), the King of Saba'a, Zuridan and Hadrmaut (Tanrı'nın ve Jesus'un gücüyle, Kral Ebrehe, Sebe, Zuridan ve Hadramut'un Kralı).

Burada "z ya b m n/Zaybm/Zeebman" ifadesinin bir Kral Başlığı olarak geçmesine dikkat etmek gerekir ki, bu durumda TEVRAT'ta "... Phroe mlk-mtzrim (... Pharaoh king of Egypt, ... Mısır Kralı Firavunu)" ifadesinin geçmesi gerekirdi. Yani bu tür ifadelerde "Firavun"dan önce Firavun'un adının geçmesi gerekir.

Buradan şu 2 sonuç çıkar:

1. Üç noktanın yerinde bir Firavun adının geçmesi gerekir ama bu daha sonra Yahudi derleyiciler tarafından silinmiştir.
2. 1. durum doğru değil ve orada zorbalık yapan her Mısır Firavunu için genel bir tanımlamada bulunulmuştur.

Sonuç her ne olursa olsun, KURAN'da bu tür tanımlamaya ilişkin yalnızca şu ayet mevcuttur (Kırmızı yerlere dikkat):

Zuhruf 51: Firavun, kavminin içinde bağırıp şöyle dedi: «Ey kavmim! Mısır Krallığı ve benim altımdan akan şu nehirler benim değil mi? Artık gözünüzü açsanıza!

Bana göre bu sonuç, yani KURAN'da yalnızca "Firavni" kelimesinin geçip "Firavni malik Misr" ifadesinin geçmemesi, KURAN'ın TEVRAT'tan kopyalanmış olduğunu gösterir.

Şimdi bu durumu anlayabilmek için şöyle bir düşünelim: Diyelim ki KURAN'dan Musa kıssasını okuyoruz ve orada yalnızca "Firavn-i (Firavun)" adını görüyoruz ama sonra kendimize dönüp şu soruyu soruyoruz: "Bu Firavun da kim oluyor be kardeşim?"

Bu sorunun yanıtını Musa Kıssası'nda değil, taa yukarıda verdiğim Zuhruf 51 ayetinde görüyoruz. Bu da Firavun adının KURAN'da bilindiği kabul ediliyor demektir. Ama nereden? Orijinal kaynağından, yani TEVRAT'tan.

İşte bu sonuç, KURAN'ın Allah'ın sözü ve Allah'tan Hz. Muhammed'e olduğu gibi kabul eden Müslümanlar için kelimenin tam anlamıyla büyük bir şoktur. Çünkü kitabınız TEVRAT'tan kopyalanmıştır! Hem de kim topladı, biliyor musunuz? Emevi Halifesi Abdülmelik'in başkanlığı altında Emevi Devleti...

Siz hala kendinizi kandırmaya devam edin. Ne demişler: Durmak yok, teröre, pardon, yola devam!

[upuaut]

Az önce incelememi bitirdim. Bir önceki mesajımda da söylediğim gibi, TEVRAT'ta "Firavun" adı 242 ayette 282 kez geçer. Sözkonusu bu ayetlerin hepsinde, hiç istisnasız, "Firavun" adı "Mısır Kralı (King of Egypt)" olarak geçer. Buradan "Firavun" adının TEVRAT'ta yalnızca bir Mısır Kralı olduğu sonucu çıkar ki, Jer 44:30'da "Pharaoh-Hophra king of Egypt" ve Jer 46:2'de de "Pharaoh-Necho king of Egypt" örneklerinden Avram, Musa, Yakup-Yusuf ve Süleyman vs. kıssalarında "Pharaoh" ünvanından sonra Mısır Kralı'nın adının geçmesi gerektiği sonucu çıkar.

Ama durun bir dakika! Bu konuda şu yol gösterici ayetler vardır:

Exodus 1:11: Böylece Mısırlılar İsrailliler'in başına onları ağır işlere koşacak angaryacılar atadılar. İsrailliler Firavun için Pitom ve Rameses adında ambarlı kentler yaptılar.

Exodus 14:9: Mısırlılar Firavun'un bütün atları, savaş arabaları, atlıları, askerleriyle onların ardına düştüler ve deniz kıyısında, Pi-Hahirot yakınlarında, Baal-Sefon'un karşısında konaklarken onlara yetiştiler.

Burada kırmızı renkle gösterdiğim yerlerin hepsi Mısır'dadır. İlkindeki bu yerler Ridley Scott'ın "Exodus: Tanrılar ve Krallar" filminde geçer ama, bu ayet Yusuf ve ailesiyle ilgilidir. Hatırlayacağınız üzere, The Ten Commandments (1956) - IMDb filminde Tanis geçmişti ve Ramses II oradan atlı savaş arabalarının Goşen köleleri üzerine sürülmesini emretmişti!

İkincisinde geçen "Pi-Hahirot" adı kulağa yabancı gelmiyor. Çünkü Ramses II'nin evine "Pi-Ramses" denilmektedir.

Şu halde bir önceki mesajımdaki,

1. Üç noktanın yerinde bir Firavun adının geçmesi gerekir ama bu daha sonra Yahudi derleyiciler tarafından silinmiştir.
2. 1. durum doğru değil ve orada zorbalık yapan her Mısır Firavunu için genel bir tanımlamada bulunulmuştur.

durumlardan ilkinin doğru olduğu sonucu çıkar.

TEVRAT'taki Mısır İsimleri Hakkında

Burada okuyucunun şunun farkında olması gerekir: TEVRAT'ta geçen Mısır isimleri tıpkı Mısırca'daki gibi değildir; sadece, İbraniler'in duydukları ve bunların telaffuzları sonucunda kayda geçirdikleri isimlerdir. Çünkü Mısır dilinde yazılan isimleri günümüz Ejiptologları bile tam anlamıyla okuyabiliyorlar diyemeyiz. Bilindiği gibi Eski Mısır dilinde (özellikle Hiyeroglif ve Hiyeratik formda) yazılmış yazılar sadece sessiz harflerden oluşur ve bunları seslendirmek o kadar kolay değildir; çoğu zaman imkansız olmaktadır. Örneğin, Sitchin'in Envanter Stealası'ndaki şu okuyuşu eski Mısırca'da başattır:

Günümüzde birçok filmde (Örneğin, "Immortals (Ölümsüzler)" filmi) "Suten-bat (Yukarı ve Aşağı Mısır Kralı'na)" telaffuzu kullanılır. Neden biliyor musunuz? Çünkü elimizde bundan başka Hiyeroglif dilinde daha iyi bir okuma yoktur, ondan.

Hiyerogliflerle yazılmış Envanter Stealası'ndaki yazıtın İngilizce'deki yazılışının da aynı olması, şapka çıkarılması gereken bir durumdur!

[upuaut]

Bildiğiniz gibi, ilk mesajımdaki "Firavun" adı günümüz TEVRAT'ında "Phroe (Pharaoh, Firavun)" ve "Phroe mlk-mtzrim (Pharaoh king of Egypt, Mısır Kralı Firavun)" şeklinde 2 farklı format anılmaktadır.

Oysa Ölü Deniz Parşömenleri'nde, ilk formatta, şöyle anılır:

Ölü Deniz Parşömenleri'nde Exodus.

Çok ilginçtir; Ölü Deniz Parşömenleri'nde "Exodus" ile ilgili yalnızca bu parça vardır ve burada da KURAN'daki gibi özet olarak anlatılmakla birlikte, "Firavun" adı da "Phroe (Pharaoh, Firavun)" olarak ilk formattaki şekilde geçer.

Öyle anlaşılıyor ki, Esseniler, "Exodus" kitabını yukarıdaki şekilde kayda geçirirlerken (ki bu kitap Torah gibi bir rulo halinde idi), TEVRAT'takinden daha kısa formda parşömenlerine geçirmişler. Onlara göre, "Exodus" kitabı M.Ö. 1445-1405'te yazıldı ama elimizdekinin en son ne zaman derlendiği belli değil. Buradan, Emevi Halifesi Abdülmelik (685-705) döneminde KURAN yazarlarının, "Exodus" ile ilgili Ölü deniz Parşömenleri türünden metinler buldukları ve bunları kayda geçirdikleri sonucu çıkar. Çünkü eğer olmasaydı, "Phroe mlk-mtzrim (Pharaoh king of Egypt, Mısır Kralı Firavun)" kartuşunu Arapça olarak "Firavni malik Misr" şeklinde mutlaka KURAN'a geçirirlerdi. Bu da, bize TEVRAT ile KURAN'ın ayrıldıkları noktayı gösterir ki, bu durum KURAN'ı, Allah sözü olmayıp, TEVRAT'ın bir kopyası olarak alelade duruma (sıradan bir metin) düşürür!

[pianola]

Paylasimlar icin sagol upuaut

30 dk dayanamamistim filme bu arada

[upuaut]

Obi-Wan´isimli üyeden Alıntı

Paylasimlar icin sagol upuaut

30 dk dayanamamistim filme bu arada

Çok yazık!!! İnanır mısın, bu filmi 3 kez izledim ve hala izleyesim geliyor.

Filmi izlemeyenler ya da doğru düzgün izlemeyenler veyahut da doğru düzgün izleyeneler bile olsa, Exodus kitabından uzak olanlar, Ridley Scott'ın bu filmi "Supernatural" olmadan izlenebilir hale getirene kadar neler çektiğini kimse bilemez tabii ki (Not: "Supernatural" hakkında bilgi için ilk mesajımdaki film posterinin üzerine tıklamanız gerekiyor).

Şimdi sıkı durun. Çünkü aradığımı buldum.

Günümüz TEVRAT'ında "Firavun" adının "Phroe mlk-mtzrim (Pharaoh king of Egypt, Mısır Kralı Firavun)" kartuşuyla geçtiği yeri biliyoruz. Peki bu nereden gelir?

Bu konuda araştırma yaptım ve burada sonuçlarını yayımlıyorum. Ölü Deniz Parşömenleri'ndeki mevcut durumu bir önceki mesajımda bildirdim ve orada böyle bir anma yok. Ama az önce yaptığım keşfe göre, bu şekildeki bir anma Sina Kodeksi'nde de geçmez. Çünkü Sina Kodeksi'nde "Exodus" bölümü kayıp yani yoktur. Fakat bu anma Vatikan Kodeksi'nde geçer (Not: Daha geniş inceleme için "EXODUS A COMMENTARY ON THE GREEK TEXT OF CODEX VATICANUS" sayfasından folyolara ulaşabilirsiniz).

Orada bu anma tıpkı günümüz Tevrat'ındaki gibi Yunanca şu şekilde geçiyor: "Pharao king of Egypt".

Bilirsiniz, "Egypt" kelimesi Yunanca'dan gelir ve "Codex Vaticanus" 300-325 yıllarında Yunanca yazılmıştır. Fakat Yunanlılar, "Exodus"un bazı ayetlerine "Pharao king of Egypt" yazarlarken, Eski Ahit'te Jer 44:30'daki "Pharaoh-Hophra king of Egypt" ve Jer 46:2'deki "Pharaoh-Necho king of Egypt" örneklerinde gördüğümüz şekilde ya da Eski Mısır'a gidersek; Turin King List - Wikipedia, the free encyclopedia'deki gibi ve burada da bir örnek verirsek;

şeklinde yazmamışlar!

Eski Mısır hastaları bilirler; kırmızı okla gösterdiğim şey, KHUFU'nun kartuşudur ve bu kişi M.Ö. 2550'lerde Eski Mısır'da 4. Hanedanlık'ın 2. Kralı olarak 24 yıl hüküm sürmüştür. Burada şuna dikkat etmek gerekiyor: KHUFU Eski Mısır'dayken yalnızca kartuşuyla anılırdı, dolayısıyla bu kartuşa bir de "Suten bat (Aşağı Yukarı Mısır Kralı)" eklemesi yapılmazdı. Bu, çok sonra, Yeni Krallık'ta Mısır Kralları'nın Listesi'nin ortaya çıkarılması sırasında ortaya çıktı.

Fakat TEVRAT'taki,

Exodus 1:11: Böylece Mısırlılar İsrailliler'in başına onları ağır işlere koşacak angaryacılar atadılar. İsrailliler Firavun için Pitom ve Rameses adında ambarlı kentler yaptılar.

ayeti gereğince Exodus'taki bu kralın tam adının,

"Pharao-Rameses, king of Egypt"

şeklinde yazılması gerekiyordu.

Ridley Scott da, filminde böyle yapmış, yani Exodus'daki Firavun'un "Ramses II" olduğunu söylemiş. Bu, arkeolojik bulgulara ters düşse de sen neden beğenmedin bu filmi, onu söyle?

Şu halde bu sonuçla bir önceki mesajımda söylediğim,

Buradan, Emevi Halifesi Abdülmelik (685-705) döneminde KURAN yazarlarının, "Exodus" ile ilgili Ölü deniz Parşömenleri türünden metinler buldukları ve bunları kayda geçirdikleri sonucu çıkar. Çünkü eğer olmasaydı, "Phroe mlk-mtzrim (Pharaoh king of Egypt, Mısır Kralı Firavun)" kartuşunu Arapça olarak "Firavni malik Misr" şeklinde mutlaka KURAN'a geçirirlerdi. Bu da, bize TEVRAT ile KURAN'ın ayrıldıkları noktayı gösterir ki, bu durum KURAN'ı, Allah sözü olmayıp, TEVRAT'ın bir kopyası olarak alelade duruma (sıradan bir metin) düşürür!

ifadelerin doğru olduğu sonucu çıkar!!!

[bursali68]

Merhaba,

Sevgili Upuaut...Yull Bryner'in başrolünü yıllar önce oynadığı " 10 Emir " bence çok daha etkileyici idi sanırım, Exodus'ta umduğumu bulamadım...Ancak ikisi arasında senin bulguların doğrultusunda olan farklılıklar var mı...? Bunu merak ettim...

Sağlıcakla kalınız...

[upuaut]

bursali68´isimli üyeden Alıntı

Merhaba,

Sevgili Upuaut...Yull Bryner'in başrolünü yıllar önce oynadığı " 10 Emir " bence çok daha etkileyici idi sanırım, Exodus'ta umduğumu bulamadım...Ancak ikisi arasında senin bulguların doğrultusunda olan farklılıklar var mı...? Bunu merak ettim...

Sağlıcakla kalınız...

Öncelikle bu tür filmler tarihseverlere ve bu da erişkinlere hitap eder. Burada erişkin derken, tabii ki tarihsel birikimli olan yaşlı insanlardan bahsediyoruz. Yoksa, bu filmler gençlere hitap etmez.

Şimdi, "10 Emir" ile "Exodus: Tanrılar ve Krallar" filmlerini karşılaştırırsak, en belirgin farkın, Ramses II'nin sarayının yerinde olduğunu görürüz. İlkinde Mısır'ın Ramses II'nin sarayı, dolayısıyla Mısır'ın başkenti Tanis iken, ikincisinde Memfis (Memphis) olarak geçer. Memfis, merkezi Sakkara'da olan ve Giza'yı da kapsayan geniş bir alandır. Bu yüzden ilk mesajımdaki filmde Giza Piramitleri gösterilmektedir. Çünkü Giza Piramitleri Memfis'te yer alır.

En Büyük Memfisli Elvis idi!

Bilirsiniz; "Memfis" denilince akla Elvis Presley'in Graceland'taki evi gelir. Ama bu Memfis, Amerika'daki Memfis'tir.

İşin aslına bakarsan, günümüz Amerikası kültürel olarak Eski Mısır'a öykünür. Elvis'in Memfisli olması bunlardan sadece birisidir.

Özetle, Eski Krallık döneminde Saray, dolayısıyla başkent Giza/Memfis iken Ramses II döneminde Giza'nın daha da kuzeyinde, Nil deltası içinde yer alan Tanis olmuştur. Fakat Ridley Scott, "Exodus: Tanrılar ve Krallar" filminde Saray'ı tekrar Memfis'e taşımıştır ve bu, radikal bir değişiklik olmuştur filmde!

[upuaut]

Çok ilginçtir; imzam 19 Şubat 2004'te keşfedilen Menkaure'nın heykelinden gelir. Fakat bu heykel Giza'da değil de, Luksor'da keşfedildi (Not: Bu konudaki daha önceki bir mesajım için 5'e bakınız).

Bu heykeldeki Menkaure'nin bacaklarının her iki tarafında hiyeroglif yazıları vardı ve şunlar yazılıydı (Bkz. Hawass, Zahi. "A Statue of Menkaure Found in Luxor."):

1. Mısırca: ntr nbw-ntrj Mn-k3w-r mrj-(n) Hr nhn.
2. İngilizce: The golden Horus, Menkaure, beloved of Horus of Nekhen.
3. Türkçe: Altın Horus, Menkaure, Nekhen'li Horus'un Sevgilisi.

Benim imzam ise, bunun sadece isim değişikliğinden ibarettir.

Şimdi bu son keşifle son derece kritik bir bilgiye ulaşmış oluyoruz, çünkü bu arkeolojik bulgu sayesinde Mısır'daki Eski Krallık Dönemi (M.Ö. 2686-2181)'nin güney sınırını öğrenmiş oluyoruz. Eski Krallık döneminde Mısır, güneyde Luksor'a ve kuzeyde Ürdün'e (buna Suriye de katılabilir) kadar sınırlarına sahip imiş. Buna göre Nekhen ya da Hierakonpolis Yukarı Mısır'a Hanedanlık Öncesi Dönemi (M.Ö. 3200-3100)'ne ait dini ve siyasi başkentlik yapmıştır. Başkentin M.Ö. 3100-2686 yıllarında varlığını koruduğu düşünülmektedir.

İşte Menkaure'nin heykelinin Giza'da değil, Yukarı Mısır'ın başkenti olan Luksor'da bulunmasına şaşırmamak gerekiyor. Ama Eski Krallık döneminin 2. Kralı olan Khufu'nun sarayı Giza'da idi. Çünkü Amerikalı arkeolog Mark Lehner, kazılarla Khufu'nun sarayının Giza'da olduğunu tespit etmişti (Bkz. NOVA | Excavating the Lost City - PBS).

Mark Lehner, "Kayıp Şehir"de yaptığı kazı çalışmalarında şunları söyledi:

I think probably somewhere nearby, possibly right underneath the modern town, is a very large, royal center, possibly a palace. A palace where the kings who built the Pyramids—Khufu, Khafre, and Menkaure—lived while the Pyramids were rising on the plateau

Hadi biraz fantezi yapalım ve Khufu'nun sarayının nasıl olduğunu düşünelim.

İşte şöyle: "Land of the Pharaohs, 1955" ya da "Hetepheres, Widow of Snefru, Mother of Khufu".

Ridley Scott'ın "Exodus: Tanrılar ve Krallar" filmindeki başkent Memfis de Nekhen gibidir. Manetho'nun bildirdiğine göre, Memfis M.Ö. 3000'li yıllarda Menes tarafından kurulmuş, Eski Krallık döneminde Mısır'a başkentlik yapmıştır.

[upuaut]

Şimdi Ölü Deniz Parşömenleri'ndeki bulgularımla 2. mesajımdan beri sürdürdüğüm yolculuğa bir nokta koyma hakkı elde etmiş bulunuyorum ve bunları size sırasıyla soru-cevap şeklinde anlatayım.

Eski Ahit'te "Firavun" adı nasıl geçer?

Eski Ahit'te "Firavun" adı 2 farklı şekilde geçer:

1. mlk-mtzrim: Anlamı, "King of Egypt (Mısır Kralı)" olup, burada "mlk (malik: sahip, yönetici vs.)" olduğunu gözönüne alırsanız, bunun gerçek anlamının "Mısır'ın Sahibi" ya da "Mısır Yöneticisi" ve bunları da genelleştirirsek, "Mısır Kralı" olduğunu görürsünüz.

Eski Ahit'te bu kelime 45 ayette 47 kez geçer: Gn 40:1, 40:5, 41:46, Ex. 1:15-18, 2:23, 3:18-19, 5:4, 6:11, 6:13, 6:27, 6:29, 14:5, 14:8,...

Bu, Eski Ahit'te ilk ve orijinal formda olmalı; çünkü Herodot, "Kitap 2: EUTERPE" ve "Kitap 3: THALEIA"da hep Mısır Kralları'ndan bahseder. Örneğin, 2. kitapta Mısır Kralları'ndan şu şekilde bahseder: "Psammetichos king of Egypt", "the king Sesostris", "the Egyptian kings", "Proteus the king of Egypt", "when Rhampsinitos was king, they told me there was in Egypt nothing", "Cheops became king over them", "Chephren succeeded to the kingdom", "Mykerinos became king over Egypt",...

Merak etmeyin; bu linklere tıkladığınızda, sağ tarafta İngilizce çevirilerini ve solda da orijinal Yunanca metinlerini göreceksiniz. Yani bizde kazık atma, aldatma, sahtekarlık vs. olmaz!

2.1. Phroe: Bunun anlamı, "Pharaoh (Firavun)" olup, bu kelime Yunanca'dan gelir. Yunanlılar, bu kelimeyi orijinalde Mısır dilindeki "Per-aa (Great House)" kelimesinden türetmişlerdir (Bkz. "Pharaoh").

Çok ilginçtir; Eski Ahit ve Kuran'da bu kelime Yeni Krallık Dönemi (M.Ö. 1550-1070)'ndeki Mısır Kralları için kullanılmış olup, bundan öncekiler için kullanılmamıştır. Bu konudaki mükemmel bir araştırma makalesini "Qur'anic Accuracy Vs. Biblical Error: The Kings & Pharaohs Of Egypt" sayfasında görebilirsiniz.

Bunun ayrımın nedeni orada açık açık anlatılır. Yani bu kelime Eski Krallık Dönemi (M.Ö. 2686-2181)'nde yalnızca "Kral'ın Sarayı" olarak "Büyük Ev" anlamında kullanılırken, Yeni Krallık Dönemi'nde bir değişikliğe gidilmiş (ki bu dönemde çok büyük değişiklikler yapıldı. Örneğin, Mısır Kralları Listesi'nin yapılması gibi) ve bu kelime Mısır Kralı'nın adının başına yazılmaya başlanmıştır. Bu şekilde bir kartuş yazımı ilk olarak Amenofis IV (Akhenaten) ile başladığı söylenir.

Şimdi Sitchin burada olsaydı, eski ve Yani Krallık Dönemi'ndeki kartuşların yazımları arasındaki farkı hemen anlatırdı bize.

Eğer Sitchin olsaydı, bize şöyle diyecekti: Eski Krallık Dönemi'nin 2. Kralı olan KHUFU'nun adı (bkz; 5) şu şekilde geçmiyor muydu?

-Evet.

İşte "Per-aa" kelimesi bundaki "suten-bat"ın yerine geliyor. Yani Mısır Kralı adı eskiden "Yukarı ve Aşağı Mısır Kralı ..." şeklinde yazılırken, daha sonra "Büyük Ev Sahibi (Saray) ..." şeklinde yazılmaya başlanmıştır. Örneğin, bir örnek olarak yukarıdakini verirsek; Eski Krallık Dönemi'ndeyken "Yukarı ve Aşağı Mısır Kralı Khufu" iken Yeni Krallık Dönemi'nde "Saray Sahibi Khufu" olmuştur. Yunanlılar, nasıl ki "Egyptos" kelimesini icat ettilerse bu sonuncu için de "Pharao Khufu" demeye başladılar. Ama Yunanlılar'ın bu arkeolojik keşfi Hedodot (M.Ö. 450)'tan sonra olmuş olmalı, çünkü aksi takdirde, Herodot 2 ve 3. kitaplarında Mısır Kralları için bu tabiri kullanırdı.

Özetle, "Pharaoh (Firavun)" kelimesi Yunanlılar'dan İbraniler'e ve oradan da Arapça ile birlikte diğer bölge dil ve lehçelerine geçmiştir.

2.2. Phroe mlk-mtzrim: Bu kelime tarihçesini özetle anlattığım ilkinden türeyerek "Pharaoh king of Egypt (Mısır Kralı Firavunu)" anlamında kullanılmıştır. Ama "Phroe"den sonra mutlaka Mısır Kralı'nın adının yazılması gerekir. Aksi takdirde, bu şekildeki bir yazım hiçbir işe yaramaz. Eski Ahit'te bu şekilde bir yazım 23 ayette 23 kez geçer. Ama demek ki Yahudiler Yunanlılar'dan aldıkları bu yazımın ne anlama geldiklerini bilmiyorlardı ya da (ki bu, daha kuvvetlidir) ilgili metindeki Mısır Kralı'nın adını bilmedikleri için "Phroe" ile "mlk-mtzrim" kelimelerinin arasını boş bırakmadan, bunları birleşik yazdılar. Bu konuda Jer 44:30'daki "Pharaoh-Hophra king of Egypt" ve Jer 46:2'deki "Pharaoh-Necho king of Egypt" örnekleri bize ışık tutar!

Şimdi Eski Ahit'te "Firavun" adının yazımlarını bu şekilde kısaca gördükten sonra, size en büyük kanıt olarak "Kumran Yazıtları" ya da "Ölü Deniz Parşömenleri" olarak bilinen yazıtları sunacağım.

Ölü Deniz Parşömenleri'nde "Firavun" adı nasıl geçer?

Bilindiği üzere, bu parşömenler halk tabakasından olan Esseniler tarafından M.Ö. 150-M.S. 68 yılları arasında yazılmış olup, içinde Eski ve Yeni Ahitler'den bazı bölümler bulunur. Çok ilginçtir; Esseniler, "Exodus" kitabıyla ilgili metinleri bu parşömenlere yazarken, "Firavun" adını ya 1. durumdaki gibi ya da 2.1. durumdaki gibi yazmışlardır. Yani bunları birleştirip 2.2. durumdaki gibi bir yazımda hiç bulunmamışlardır.

Örneğin, "English Text Reconstructions: Comprarisons of the MT to the DSS" sayfasındaki "Exodus 1-7 [42.158 anda 41.203] {not corrected to BAS photos}" yazıtlarına bakarsak, 2.2'deki yazım şeklini bir tek şurada görebilirsiniz:

11 "Go, tell Pharaoh king of Egypt to let the sons of Israel go out of his land."

Fakat küçük puntoyla (small type) yazılan bu ayet DSS (Dead Sea Scrolls)'te "hole" denilen okunamaz yere denk gelmiş ve günümüzdeki Exodus'tan bunun böyle olması gerektiği söylenmiştir. Yani kırmızıyla gösterdiğim 2.2'deki durum gerçekte Ölü deniz Parşömenleri'nde yoktur!!!

Not: İbranice bilenler, Exodus ile ilgili parçaların fotokopisine "EXODUS" pdf formatlı dosyasında 41.203 için 192-199 ve 42.158 için de 200-206. sayfalara bakarak okuyabilirler. Bu konuda çalışırken, "Laser print version" ve "Dot matrix version with index" dosyaları da lazım olacak size tabii ki!

İkinci olarak, "Dead Sea Scrolls Bible Translations: Exodus" parçalarını verebilirim.

Bu kaynak ilkinin daha da düzenlenmiş şeklidir. Örneğin, 11. ayet oradaki şu şekilde geçer:

11. “Go in, speak to Pharaoh king of Egypt, that he let the children of Israel go out of his land.”

Tabii ki bunun nasıl okunduğunu sağdaki bölümdeki "How to read these pages" başlığının altındakilerini okuyarak öğrenebilirsiniz. Orada 2. maddeye göre, italik olan bu ayetin parşömenlerinde mevcut olmadığı (okunamadığı) ama elimizdeki Exodus'tan böyle okunması gerektiği belirtiliyor.

Özetle, bununla birlikte bir de şu 2 örnek var:

13. Yahweh spoke to Moses and to Aaron, and gave them a command to the children of Israel, and to Pharaoh king of Egypt, to bring the children of Israel out of the land of Egypt

8. Yahweh hardened the heart of Pharaoh king of Egypt, and he pursued the children of Israel; for the children of Israel went out with a high hand.

Burada 13. ayetteki "Pharaoh"dan sonra gelen "king of Egypt" kelimesi parşömende mevcutmuş ama hasarlı olduğu için okunamaz ya da kayıp durumdaymış. Ama 8. ayettekinin durumunun tıpkı 11'deki gibi olduğunu görünce bana, bu günümüz Exodus'undan bir eklenti gibi geldi. Yani orada öyle bir şey yok; sadece zanna dayanan bir tahmin var!

Not: 4Q22 PaleoExodus linkini tıklarsanız, orada bunun henüz çevirisinin yapılmadığı geçer. Ancak ben, size bunun bir çevirisi 3. mesajımda vermiş ve biraz da ortalığı karıştırmışım. Sözkonusu bu parça, Ölü Deniz Parşömenleri'nde Exodus ile ilgili en eski parça budur; M.Ö.'ye tarihleniyor ve o yüzden "Paleo" deniliyor!

Sonuç olarak, Ölü Deniz Parşömenleri'ndeki "Exodus" ile ilgili parçalarda "Firavun" adı hakkında şunu söyleyebiliriz ki, Firavun adı hiçbir zaman 2.2'deki gibi geçmemiştir ve bu yüzden, Ölü Deniz Parşömenleri, en azından, "Exodus" kitabı nedeniyle KURAN'a benzer. Çünkü KURAN'da da Musa kıssasıyla ilgili ayetlerde Firavun adı yalnızca 2.1'deki gibi geçer ve 1. durum için yalnızca şu ayeti içerir (Kırmızı renkli olan yere dikkat!):

Zuhruf 51: Firavun, kavminin içinde bağırıp şöyle dedi: «Ey kavmim! Mısır Krallığı ve benim altımdan akan şu nehirler benim değil mi? Artık gözünüzü açsanıza!

Fakat Ölü Deniz Parşömenleri'nde bundan daha kuvvetlisi olan, 1. durumdaki ayetler de vardır. Bu, Kumran Yazıtları'nın KURAN ile ayrıldığı noktayı gösterir ki, Exodus ya da Musa'nın kıssasında KURAN'ın ondan daha zayıf bir metin olduğu sonucu çıkar!

[upuaut]

Evet, bu mesajımda TEVRAT ve KURAN'da geçen Yusuf ve Musa ile ilgili hikayelerdeki Mısır Kralları'nın farklı adlarla anılması, dolayısıyla birbirlerine bağlı bu iki Kutsal Kitab'ın çelişmesi nedeniyle başlıktaki sonuç ortaya çıkmış olmaktadır.

Bilindiği üzere, KURAN'da Mısır Kralı'na Yusuf suresinde "Melik" ve Musa ile ilgili ayetlerde (Musa ile ilgili hikaye Yusuf suresindeki gibi tek bir surede değil; birçok sureye dağılmıştır) "Firavun" denilir. Bu ayrım kesindir. Fakat TEVRAT'ta hem Yusuf hem de Musa'nın hikayelerinde Mısır Kralları'na "Firavun" denilmektedir.

Bu konuda Ölü Deniz Parşömenleri'nde ne yazıyor? diye araştırdım (bkz;Dead Sea Scrolls Bible Translations: Exodus) ve hem "Genesis (Yaratılış)" hem de "Exodus (Mısır'dan Çıkış)" kitaplarına ilişkin parçalarda, hem de hiç istisnasız, "Firavun" yazılmış olduğunu ve her ikisinde de "Phroe (Firavun)" ve"mlk-mtzrim (Mısır Kralı)" adlarının geçtiğini gördüm. Parşömenleri inceleyen uzmanlar, Exodus'ta bu isimlerle birlikte "Phroe mlk-mtzrim (Mısır Kralı Firavun)" isminin de geçtiğini söylerler ama 8, 11 ve 13. ayetlerde buna denk gelen kısımlar hasarlı olduğu için okunamaz durumdadır ve bu konudaki fikrimi bir önceki mesajımda belirtmiştim.

Şimdi bu bulgunun önemine binaen Ölü Deniz Parşömenleri'ndeki "Genesis (Yaratılış)" kitabına ilişkin parçalara bir bakalım.

Obama ile Netanyahu İsrail Müzesi'ndeki Ölü Deniz Parşömenleri'ni incelerken.

M.Ö. 125-100'e tarihlenen 4Q1 Genesis-Exodusa parçasında "Phroe (Firavun)" adı 28 kez, "mlk-mtzrim (Mısır Kralı)" adı 9 kez ve "Phroe mlk-mtzrim (Mısır Kralı Firavun)" adı da 2 kez geçer. Toplamda da 1+9+2=12 kez "King" geçer.

M.S. 68'e tarihlenen 4Q3 Genesisc parçasında yalnızca "Phroe (Firavun)" adı 11 kez geçer.

M.Ö. 50-25'e tarihlenen 4Q5 Genesise parçasında "Phroe (Firavun)" adı 16 kez, "Land of Egypt" 5 kez ve "Egypt" 6 kez geçer.

Yine M.Ö. 50-25'e tarihlenen 4Q9 Genesisj parçasında "Phroe (Firavun)" adı 21 kez, "Land of Egypt" 12 kez ve "Egypt" 12 kez geçer.

M.Ö. 100-25'e tarihlenen 4Q11 PaleoGenesis-Exodusl parçasında "Phroe (Firavun)" adı 19 kez, "mlk-mtzrim (King of Egypt, Mısır Kralı)" adı 2 kez, "Land of Egypt" 16 kez ve "Egypt" 37 kez geçer.

Notlar:

1. Bu sonuncusuna "Paleo Genesis-Exodus" denmesinin nedeni, orijinalde İbranice ve tek nüsha olup, bilinen en eskisi olduğundandır.

2. Meraklı arkadaşlar, Ölü Deniz Parşömenleri'ndeki diğer parçalar üzerindeki araştırmalarını Dead Sea Scrolls Bible Translations: Exodus sayfasındaki linklerden yürütebilirler.

Sonuçta bu örneklerden görüldüğü gibi, 2139-1947 yıllık bu parçalardan "Yaratılış" ve "Mısır'dan Çıkış" kitaplarında Yusuf ve Musa dönemlerindeki Mısır Kralları hep "Phroe (Pharaoh, Firavun)" olarak söz edilirken, KURAN'da Yusuf dönemindeki Mısır Kralı'na "Melik" denirken, Musa dönemindeki Mısır Kralı'na "Firavne (Firavun)" denilmektedir.

Peki KURAN yazarları, TEVRAT'ın "Yaratılış" ve "Mısır'dan Çıkış" kitaplarından kopyaladıkları Yusuf ve Musa'nın hikayeleri (kıssaları)'nde Mısır Kralları'nın adları neden değiştirmeye gerek duydular?

Bu konuda Harun Yahya, "Kuran'da Mısır Hükümdarlarının Ünvanları" adlı kısa makalesinde bunun nedenlerine değinir ve arkeolojik kanıtlarla bu ayrımın yapılabilmesinin mümkün olmadığını söyler (Not: Bu konuda "Firavun ve Melik arasındaki fark", "Firavun ve genel özellikleri" gibi kaynaklarına bakabilirsiniz).

Söyledikleri doğrudur ama o da şurada yanılır: Eğer elimizde TEVRAT olmasaydı KURAN'dan Yusuf ve Musa kıssalarından "Firavun"un kim olduğunu çözmemiz mümkün olamazdı. Yani KURAN, "Firavun"un kim olduğunu TEVRAT'a danışarak öğreniniz diyor bize. Çünkü KURAN'da "Firavun" hakkında yazılan şey, yalnızca bir önceki mesajımda geçen 1. durumdaki gibidir ve siz, 2.1 ile 2.2'yi bilmeden "Firavun"un ne olduğunu anlayamasızsınız. Bu konuda yapacağınız tek şey, KURAN'daki "HAMAN" adındaki gibi arkeolojik bir araştırmaya çıkmanız olacaktır. Kaldı ki "HAMAN" bir isim değildir; "FİRAVUN" ve "KARUN"da olduğu gibi yalnızca bir ünvandır. Bu konuda son zamanlarda Mısır'da yapılan bir arkeolojik araştırma fok çıkmasından öte, güldürmekten öteye gidememiştir!

Fakat TEVRAT'ın bilinen en eski nüshaları olan 2139-1947 yıllık Ölü Deniz Parşömenleri'ne bakıldığında, TEVRAT, KURAN'ı onaylamaz. Çünkü yukarıdaki örneklerden görüldüğü gibi TEVRAT hep "Firavun" der. Bu durumda kopyalandığı TEVRAT'ı yalanlayan, dolayısıyla hatasız olduğunu iddia eden KURAN, kendisini açığa düşürmüş olmaktadır. Çünkü "Firavun" adının ne olduğu hakkında TEVRAT'a danışılmasını ister.

Oysa KURAN yazarları (Emevi Halifesi Abdülmelik dönemi (685-705)), arkeolojik bir araştırma yapmanın yerine Musa ilgili bir ayette "Firavne el-malik mısra" bir eklenti yapması, onları bu güç durumdan kurtarabilir ve bağımsızlığını ilan etmiş olurlardı.

İşte bu yüzden başlıktaki sonuç çıktı!

Not: Bu konuda araştırma sonuçlarımı yayımlamaya devam edeceğim!